Jak rozliczać VAT od czynności nieodpłatnych od 1 kwietnia 2013 r.

Opodatkowaniu VAT podlegają również niektóre dokonywane przez podatników tego podatku czynności nieodpłatne, tj. nieodpłatne dostawy towarów oraz nieodpłatnie świadczone usługi. Z dniem 1 kwietnia 2013 r. niektóre przepisy określające zakres opodatkowania VAT czynności nieodpłatnych uległy zmianie. W artykule tym zostaną omówione obowiązujące obecnie zasady opodatkowania czynności nieodpłatnych, ze szczególnym uwzględnieniem problemów, które mogą spowodować nowe przepisy.

1. Warunki opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowane mogą być nieodpłatne dostawy towarów, tj. nieodpłatne przekazywanie przez podatników towarów należących do ich przedsiębiorstw. Czynności takie podlegają opodatkowaniu, jeżeli łącznie są spełnione dwa warunki:

1) w związku z tymi towarami istniało prawo do odliczenia VAT naliczonego oraz

2) nie mają zastosowania przepisy wyłączające nieodpłatne dostawy towarów z opodatkowania VAT.

Oba warunki uległy z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmianom.

Od 1 kwietnia 2013 r. nieodpłatne dostawy towarów należy opodatkować, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Przed 1 kwietnia 2013 r. w przepisach była mowa tylko o „przysługiwaniu prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów”. Budziło to wątpliwości co do istnienia obowiązku opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów innych niż nabyte przez podatników, np. towarów wytworzonych przez podatników. Od 1 kwietnia 2013 r. wiadomo już na pewno, że ustawodawca obejmuje opodatkowaniem VAT także nieodpłatne dostawy:

1) towarów wytworzonych przez podatników (jeżeli z tytułu ich wytworzenia podatnikom przysługiwało prawo do odliczenia),

2) towarów importowanych przez podatników (jeżeli z tytułu ich importu podatnikom przysługiwało prawo do odliczenia),

3) towarów składających się – częściowo lub w całości – z części składowych nabytych, importowanych lub wytworzonych przez podatników (jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych części składowych podatnikom przysługiwało prawo do odliczenia).

PRZYKŁAD 1

Spółka produkująca rowery raz na dwa lata przekazuje pracownikom – jako deputaty – rowery, przy których wytworzeniu spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Według przepisów obowiązujących do końca marca 2013 r. można było twierdzić, że nieodpłatne przekazywanie tych rowerów nie podlegało opodatkowaniu VAT. Obecnie taka interpretacja przepisów jest niewłaściwa i nie ulega wątpliwości, że nieodpłatne przekazanie pracownikom rowerów produkowanych przez spółkę podlega opodatkowaniu VAT.

1.1. Nieodpłatne przekazanie wydobytych towarów

Należy zauważyć, że obowiązująca od 1 kwietnia 2013 r. treść art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nie wymienia towarów wydobytych przez podatników. Wydobycie towarów nie jest ani nabyciem towarów, ani wytworzeniem towarów, ani żadnym z pozostałych zdarzeń wymienionych w zdaniu kończącym art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. O tym, że są to różne zdarzenia, świadczy – przykładowo – treść art. 11 ust. 1 oraz art. 13 ust. 3 ustawy o VAT, gdzie wydobycie wymieniane jest jako odrębny od wytworzenia i nabycia sposób wejścia w posiadanie towarów. Należy w związku z tym przyjąć, że nieodpłatne przekazywanie towarów wydobytych przez podatników nie podlega opodatkowaniu, nawet jeżeli przy ich wydobyciu podatnikom przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Oczywiście przyjęcie takiego stanowiska obarczone jest dużym ryzykiem. Ewentualną decyzję o nieopodatkowywaniu wydobywanych towarów powinni więc podejmować tylko podatnicy, którzy takie ryzyko są gotowi podjąć.

PRZYKŁAD 2

Kopalnia przekazuje swoim pracownikom oraz emerytom węgiel (jako deputaty węglowe). Jest to węgiel wydobywany przez kopalnię, a więc jego nieodpłatne przekazywanie – zgodnie z literalną treścią przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r. – nie podlega opodatkowaniu VAT (mimo że przy jego wydobyciu kopalni przysługiwało prawo do odliczenia). Rezygnując z opodatkowywania nieodpłatnie przekazywanego węgla, kopalnia musi się jednak liczyć z ewentualnością sporu z organami podatkowymi.

1.2. Prezenty o małej wartości, próbki, drukowane materiały reklamowe i informacyjne

Z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmianie uległ również przepis wyłączający opodatkowanie niektórych nieodpłatnie przekazywanych towarów, tj. art. 7 ust. 3 ustawy o VAT. Do końca marca 2013 r. przepis ten wyłączał opodatkowanie nieodpłatnie przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Obecnie w przepisie tym nie ma mowy o drukowanych materiałach reklamowych i informacyjnych. Wynika z niego również warunek, aby przekazanie prezentów o małej wartości i próbek następowało na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Sprawdź definicję prezentów w Encyklopedii księgowego na www.inforfk.pl

Zmiana ta spowodowała, że od 1 kwietnia 2013 r. opodatkowane VAT mogą być:

1) te drukowane materiały reklamowe i informacyjne, które nie są uznawane za prezenty o małej wartości i próbki (dotyczy to w szczególności nieodpłatnie przekazywanych towarów użytkowych z nadrukowanym logo podatnika, np. oznaczonych takim logo zapalniczek, długopisów czy kufli; według przepisów obowiązujących do końca marca 2013 r. można się było spotkać ze stanowiskiem, że towary takie należą do drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych – zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 października 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 272/12). Z broszury MF wynika również, że nie podlegają w ogóle opodatkowaniu VAT drukowane materiały reklamowe i informacyjne, które nie mają watrości użytkowej,

2) prezenty o małej wartości i próbki, które nie są przekazywane na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

1.3. Jak stwierdzić, kiedy przekazanie prezentów i próbek następuje „na cele działalności gospodarczej”

W związku z ww. zmianami pojawia się pytanie, kiedy przekazywanie prezentów o małej wartości i próbek następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Nie ulega wątpliwości, że przekazywaniem towarów na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika jest przekazywanie tych towarów na cele związane z promocją, reklamą czy reprezentacją podatnika. A zatem w przypadku nieodpłatnego przekazywania prezentów o małej wartości i próbek na cele promocji, reklamy i reprezentacji podatnika nie dochodzi do opodatkowania VAT.

PRZYKŁAD 3

Spółka z o.o. co roku przekazuje swoim klientom kalendarze firmowe. Jednostkowa cena nabycia netto kalendarzy to 19,20 zł. Do końca marca 2013 r. nieodpłatne przekazywanie kalendarzy bezwzględnie nie podlegało opodatkowaniu VAT jako przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Od 1 kwietnia 2013 r. nieodpłatne przekazywanie tego rodzaju kalendarzy, które mają dla nabywców wartość użytkową, będzie wyłączone z opodatkowania VAT jako przekazanie prezentów o małej wartości, pod warunkiem że:

● spółka przekazuje ww. kalendarze na cele związane z działalnością gospodarczą spółki,

● spółka ujmuje przekazywane kalendarze w ewidencji prezentów (w ramach limitu 100 zł na osobę – zob. art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

1.4. Prezenty dla pracowników

Kwestią sporną najprawdopodobniej będzie to, czy przekazaniem na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika będzie przekazanie na cele osobiste pracowników. Należy przyjąć, że taki problem może wystąpić, jeżeli towary są przekazywane pracownikom w ramach realizacji obowiązków ciążących na pracodawcy albo mają na celu motywowanie pracowników do bardziej efektywnej pracy (czyli w zasadzie zawsze). Z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 maja 2011 r. (sygn. akt I FSK 829/10) wynika bowiem, że nieodpłatne przekazywanie towarów mające na celu realizowanie obowiązków pracodawcy bądź motywowanie pracowników do bardziej efektywnej pracy stanowi przekazanie na cele związane z przedsiębiorstwem (pojęcia „cele związane z działalnością gospodarczą” oraz „cele związane z przedsiębiorstwem” są według mnie równoznaczne). Dlatego też należy co do zasady przyjąć, że każde przekazanie „prezentów o małej wartości” na rzecz pracowników ma związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i jest wyłączone z opodatkowania VAT.

Pełną treść wyroku znajdziesz na www.inforfk.pl w zakładce Orzecznictwo

PRZYKŁAD 4

Podatnik co roku przed świętami Bożego Narodzenia obdarowuje pracowników paczkami świątecznymi. Przekazywanie paczek ma na celu przede wszystkim zmotywowanie pracowników do bardziej efektywnej pracy. W zakresie, w jakim przekazywane w paczkach towary mają status prezentów o małej wartości, ich przekazywanie nie podlega opodatkowaniu VAT jako przekazanie prezentów o małej wartości na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Pojęcie prezentów o małej wartości nie uległo z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmianie. Prezentami o małej wartości są zatem nadal przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób (tzw. ewidencję prezentów),

2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Nadal kwestią sporną jest, czy kwota 100 zł wskazana w punkcie 1, jest kwotą netto czy brutto (to, że kwota 10 zł wskazana w punkcie 2 jest kwotą netto, nie budzi wątpliwości). Organy podatkowe uznają najczęściej, że jest to kwota brutto (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 kwietnia 2012 r., sygn. IPPP1/443-154/12-2/MP). Dlatego też takie stanowisko należy uznać za bezpieczne podatkowo.

Pełna treść interpretacji jest dostępna na www.inforfk.pl w zakładce Interpretacje

PRZYKŁAD 5

Podatnik przekazał z okazji świąt Bożego Narodzenia pracownikowi butelkę wina o wartości 95 zł i 116,85 zł brutto. Nieodpłatne przekazanie wina należy opodatkować VAT, ponieważ wartość brutto przekazanego towaru przekracza kwotę 100 zł. W ocenie organów podatkowych nie można uznać tej czynności za przekazanie prezentu o małej wartości, mimo że wartość netto butelki jest mniejsza niż 100 zł. Nie wchodzi zatem w grę rezygnacja z opodatkowania nieodpłatnego przekazania takiej butelki jako prezentu o małej wartości przekazanego na cele związane z działalnością gospodarczą.

1.5. Próbki

Z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmieniła się definicja próbki. Nowa definicja uwzględnia wnioski płynące z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności z wyroku z 30 września 2010 r. w sprawie C-581/08. Jak wynika z nowego brzmienia art. 7 ust. 7 ustawy o VAT, próbką jest obecnie identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielka ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

1) ma na celu promocję tego towaru oraz

2) nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Nowa definicja próbki wprowadziła:

1) pojęcie „identyfikowalności próbki”, co oznacza m.in. możliwość oznaczenia towaru (lub jego niewielkiej ilości) jako próbki w celu jej identyfikacji i wyłączenia z opodatkowania VAT;

2) możliwość uznania za próbkę egzemplarza towaru mającego taką samą postać jak towary przeznaczone do sprzedaży.

W nowej definicji próbki pewne wątpliwości może budzić to, w jaki sposób podatnicy mogą zapewniać „identyfikowalność towaru lub jego niewielkiej ilości jako próbki”. Najprostszym sposobem będzie oznaczanie opakowań próbek odpowiednimi napisami, np. napisem „próbka”. Nie jest to jednak oczywiście jedyny sposób zapewnienia „identyfikowalności towaru jako próbki”. Za dopuszczalny należy uznać każdy sposób umożliwiający odróżnienie towaru handlowego od egzemplarza przeznaczonego do oceny jego cech i właściwości, np. zastosowanie znacznie mniejszych opakowań niż stosowane w przypadku towarów handlowych. Towary oznaczone napisami „próbka” są niewątpliwie identyfikowalne jako próbka, a więc ich nieodpłatne przekazywanie może być wyłączone z opodatkowania VAT zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT (czyli pod warunkiem że próbka zostaje przekazana na cele związane z działalnością podatnika).

W nowej definicji próbki nie budzi wątpliwości, że próbkami mogą być towary mające taką samą postać jak towary przeznaczone do sprzedaży, np. przekazywane do zrecenzowania książki czy płyty z muzyką. Oczywiście, aby takie towary mogły być uznane za próbkę, konieczne jest spełnienie warunku ich identyfikowalności jako próbki (np. oznaczenie ich napisem „egzemplarz promocyjny – nie na sprzedaż”).

PRZYKŁAD 6

Spółka z o.o. prowadzi wytwórnię płytową. W ramach promocji wydawanych płyt spółka przekazuje dziennikarzom muzycznym egzemplarze sprzedawanych płyt. Na opakowaniach takich płyt nadrukowywany jest napis „Egzemplarz promocyjny – nieprzeznaczony do sprzedaży”. Według nowej definicji próbki nie ulega wątpliwości, że takie nieodpłatne przekazania nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż przekazywane płyty są próbkami.

2. Warunki opodatkowania nieodpłatnie świadczonych usług

Sprawdź definicję nieodpłatnego świadczenia w Encyklopedii księgowego na www.inforfk.pl

Opodatkowaniu VAT mogą również podlegać nieodpłatnie świadczone przez podatników usługi. Obowiązek opodatkowania usług świadczonych nieodpłatnie wynika z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. W przepisie tym są wymienione dwa rodzaje nieodpłatnych usług podlegających opodatkowaniu VAT:

● nieodpłatne świadczenie usług polegające na użyciu towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia. Do końca marca 2013 r. czynności te podlegały opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów. Warunek ten uległ z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmianie. Obecnie użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika podlega opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

PRZYKŁAD 7

Podatnik (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) użył firmowej kosiarki do przystrzyżenia trawnika swojego brata. Przy nabyciu kosiarki podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, a więc użycie kosiarki do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika podlega opodatkowaniu VAT jako nieodpłatne świadczenie usług.

Do końca marca 2013 r. podobna sytuacja budziłaby wątpliwości, gdyby chodziło o kosiarkę nie nabytą przez podatnika, lecz przez niego wyprodukowaną. Obecnie nie ulega wątpliwości, że również w takim przypadku użycie kosiarki do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika podlegałoby opodatkowaniu VAT.

● nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (inne niż wymienione w poprzednim punkcie). Nieodpłatne świadczenie usług tego rodzaju podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z tym nieodpłatnym świadczeniem usług.

PRZYKŁAD 8

Spółka z o.o. świadczy usługi malarskie. Podatnik ten zlecił swoim pracownikom pomalowanie domu jednego ze wspólników spółki. Takie nieodpłatne świadczenie usługi podlega opodatkowaniu VAT jako nieodpłatne świadczenie usługi na cele osobiste wspólnika spółki. Nie ma przy tym znaczenia, czy spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z tym nieodpłatnym świadczeniem usługi.

3. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy z tytułu podlegających opodatkowaniu czynności nieodpłatnych powstaje zgodnie z przepisami art. 19 ust. 1–5 ustawy o VAT. Tak stanowi art. 19 ust. 16 ustawy o VAT. Do końca 2012 r. przepis ten mógł być interpretowany na dwa sposoby ze względu na istniejący do końca 2012 r. obowiązek wystawiania faktur wewnętrznych (w tym faktur wewnętrznych dokumentujących podlegające opodatkowaniu czynności nieodpłatne). Pojawiał się wówczas problem określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, a mianowicie, czy powstawał on:

● z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (na podstawie art. 19 ust. 16 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT), czy

● z chwilą wystawienia faktury wewnętrznej, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (na podstawie art. 19 ust. 16 w zw. z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT).

Do końca 2012 r. kwestia ta była kontrowersyjna. Przykładowo: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 29 grudnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Ke 620/10), uznał, że prawidłowe jest rozpoznawanie obowiązku podatkowego na drugi ze wskazanych sposobów. Natomiast za przyjęciem pierwszego stanowiska opowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 30 grudnia 2011 r. (sygn. akt ITPP2/443-1480/11/AP).

Od 1 stycznia 2013 r. wystawianie faktur wewnętrznych stało się jednak fakultatywne. Spowodowało to, że obecnie art. 19 ust. 4 ustawy o VAT nie ma zastosowania do czynności nieodpłatnych. Nie ulega zatem wątpliwości, że obecnie obowiązek podatkowy z tytułu podlegających opodatkowaniu czynności nieodpłatnych powstaje z chwilą wydania (względnie zużycia) towarów lub wykonania usług.

PRZYKŁAD 9

28 marca 2013 r. podatnik przekazał komputer na potrzeby osobiste. Przy nabyciu komputera podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia. Przekazanie to podlega więc opodatkowaniu VAT. Według przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2013 r. nie ulega wątpliwości, że obowiązek podatkowy z tego tytułu powstał 28 marca 2013 r., a więc nieodpłatne przekazanie komputera na cele osobiste podatnik powinien wykazać w deklaracji VAT-7 za marzec 2013 r. lub w deklaracji VAT-7K/VAT-7D za I kwartał 2013 r.

4. Podstawa opodatkowania z tytułu nieodpłatnych dostaw towarów

W przypadku podlegającej opodatkowaniu nieodpłatnej dostawy towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów, a gdy cena nabycia nie istnieje – koszt wytworzenia określone w momencie dostawy tych towarów (art. 29 ust. 10 ustawy o VAT). Zwrot „określone w momencie dostawy tych towarów” rozumie się w ten sposób, że podstawą opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów nie jest „historyczna” cena nabycia lub „historyczny” koszt wytworzenia, lecz cena nabycia lub koszt wytworzenia uwzględniające zmianę wartości przekazywanych towarów. Jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 marca 2010 r. (sygn. akt I FSK 2147/08):

Pełną treść wyroku znajdziesz na www.inforfk.pl w zakładce Orzecznictwo

(...) podstawą opodatkowania jest bez względu na sposób nabycia przekazywanej rzeczy jej wartość zaktualizowana (rynkowa), tj. taka, za którą podatnik nabyłby daną rzecz na rynku w momencie powstania obowiązku podatkowego.

PRZYKŁAD 10

Czynny podatnik VAT kupił w 2010 r. samochód osobowy za 40 000 zł + 8800 zł VAT. Z tytułu zakupu samochodu podatnik odliczył cały podatek naliczony (był to samochód „z kratką”). W lutym 2013 r. podatnik zdecydował się na wycofanie samochodu z działalności gospodarczej i przekazanie go na cele osobiste. Cena nabycia samochodu skorygowana o zmianę wartości rynkowej to 22 000 zł netto. Podstawę opodatkowania przekazania samochodu na cele osobiste stanowi zatem 22 000 zł (a nie 40 000 zł).

W szczególny sposób ustalana jest podstawa opodatkowania w przypadku nieodpłatnych dostaw towarów, przy których nabyciu, wytworzeniu lub imporcie podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia, jeżeli prawo to przysługiwało później przy nabyciu, wytworzeniu lub imporcie części składowych towaru. W takich przypadkach podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia lub koszt wytworzenia tych części składowych określone w momencie przekazania (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 i C-323/99).

PRZYKŁAD 11

Podatnik w 2011 r. kupił samochód na podstawie faktury VAT MARŻA (a więc bez możliwości odliczenia podatku naliczonego). W samochodzie tym podatnik zainstalował instalację gazową oraz CB-radio. Poniósł w związku z tym wydatki w kwocie – odpowiednio – 3200 zł netto + 736 zł VAT oraz 450 zł netto + 103,50 zł VAT. Podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tych zakupów. W lutym 2013 r. podatnik przekazał samochód na potrzeby osobiste. Podstawę opodatkowania takiego nieodpłatnego przekazania stanowi suma wydatków na nabycie instalacji gazowej oraz CB-radia (3650 zł) zmniejszona o utratę ich wartości (w praktyce ustalenie kwot takiego zmniejszenia jest trudne; dopuszczalne jest w takich przypadkach przyjmowanie po prostu aktualnej wartości rynkowej urządzeń ustalonej – przykładowo – na podstawie cen sprzedaży podobnych używanych urządzeń w Internecie). Z wyjaśnień MF wynika, że opodatkowanie VAT czynności nieodpłatnego przekazania towarów zależy od tego, czy przekazywany towar ma wartość użytkową – konsumpcyjną dla nabywcy. Jeżeli przekazywany towar nie ma takiej wartości, to opodatkowanie nie wystąpi (wyjaśnienia MF publikujemy w dodatku do bieżącego numeru Mk).

5. Podstawa opodatkowania z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług

W przypadku nieodpłatnego świadczenia usług podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika (zob. art. 29 ust. 12 ustawy o VAT). Nie chodzi przy tym o wszystkie wydatki składające się na koszt świadczenia usług. Co prawda, z art. 75 dyrektywy 112/2006 wynika, że podstawę tę stanowi całkowita kwota wydatków poniesionych przez podatnika na wykonanie usług. Jednak z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania nieodpłatnie świadczonych usług uwzględnia się tylko te wydatki, przy których dokonywaniu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia (zob. przykładowo wyrok z 26 września 1996 r. w sprawie C-230/94 czy wyrok z 14 września 2006 r. w sprawie C-72/05).

PRZYKŁAD 12

Podatnik wykorzystuje firmowego busa do swoich celów prywatnych. Przy jego nabyciu podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (został on nabyty od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), lecz uprawnienie takie przysługiwało mu później w związku z nabyciem części składowych busa (części zamiennych oraz dodatkowego wyposażenia). W tym stanie rzeczy na podstawie przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r. używanie busa do celów osobistych podatnika podlega opodatkowaniu VAT (por. art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).

W takiej sytuacji przy ustalaniu podstawy opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług podatnik nie musi uwzględniać ceny nabycia busa. Na koszt świadczenia usługi (podstawę jej opodatkowania) składają się wydatki na paliwo zużyte podczas wykorzystywania busa do celów prywatnych, powiększone o przypadające na okres używania wydatki na nabycie części składowych (w praktyce ta część wydatków może być tak niewielka, że bez większego ryzyka może zostać pominięta przez podatnika).

Inaczej byłoby, gdyby chodziło o samochód, przy którego nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia. W takim przypadku w podstawie opodatkowania należałoby również uwzględnić część wydatku na nabycie samochodu przypadającą na okres używania (część oszacowaną, przykładowo, na podstawie wysokości hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych przypadających na ten okres).

6. Jaką stawką VAT są opodatkowane czynności nieodpłatne

Podlegające opodatkowaniu czynności nieodpłatne, co do zasady, są opodatkowane według takich samych stawek VAT jak czynności odpłatne lub w takich samych przypadkach jak czynności odpłatne korzystają ze zwolnienia od podatku. Od zasady tej istnieją trzy wyjątki, gdy czynności nieodpłatne są – inaczej niż czynności odpłatne – zwolnione od podatku. Dotyczy to:

1) nieodpłatnego świadczenia usług, które uprzednio zostały sfinansowane ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej (zob. § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wykonawczego),

2) nieodpłatnego przekazania towarów, których nabycie sfinansowane było ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej (zob. § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia wykonawczego),

3) nieodpłatnych dostaw produktów spożywczych dokonywanych przez producenta na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje (zob. art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT).

Sprawdź definicję ulepszenia w Encyklopedii księgowego na www.inforfk.pl

Od 1 kwietnia 2013 r. wątpliwości co do tego, jaką należy zastosować stawkę VAT, mogą powstać w przypadku nieodpłatnych dostaw „ulepszanych” towarów używanych, tzn. ruchomości:

● których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel (zob. art. 43 ust. 2 ustawy o VAT),

● w stosunku do których z tytułu ich nabycia nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, lecz

● w skład których wchodzą części składowe, przy których nabyciu, wytworzeniu lub imporcie prawo takie przysługiwało.

Od 1 kwietnia 2013 r. nieodpłatne dostawy „ulepszanych” towarów podlegają opodatkowaniu VAT (zob. punkt 1. Warunki opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów), a ich podstawą opodatkowania jest cena nabycia lub koszt wytworzenia tych części składowych określone w momencie przekazania (zob. punkt 4. Podstawa opodatkowania z tytułu nieodpłatnych dostaw towarów).

Pojawia się pytanie, czy takie opodatkowanie występuje również w przypadku „ulepszanych” towarów używanych, do których ma zastosowanie zwolnienie od podatku. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwolnienie to ma zastosowanie do dostaw towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z przepisu tego nie wynikają dodatkowe warunki zastosowania zwolnienia. Nie jest w nim zawarty żaden inny dodatkowy warunek, np. aby dokonujący dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie (taki dodatkowy warunek zawiera przykładowo art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT). Skoro takiego dodatkowego warunku nie ma, to do dostawy „ulepszanego” towaru używanego należy zastosować zwolnienie z VAT. W konsekwencji na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwolnione od podatku są nieodpłatne dostawy towarów używanych:

● w stosunku do których z tytułu nabycia podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, lecz

● w skład których wchodzą części składowe, przy których nabyciu, wytworzeniu lub imporcie prawo takie przysługiwało.

PRZYKŁAD 13

Wróćmy do przykładu nr 11, tj. do nieodpłatnego przekazania przez podatnika na cele osobiste samochodu nabytego na podstawie faktury VAT MARŻA. Przekazanie to podlega opodatkowaniu VAT jako nieodpłatna dostawa towarów (podstawę jego opodatkowania stanowi – jak zostało wyjaśnione – suma wydatków na nabycie instalacji gazowej oraz CB-radia zmniejszona o utratę ich wartości), lecz – zakładając, że samochód był używany przez podatnika na potrzeby działalności gospodarczej przez co najmniej pół roku – jest to nieodpłatna dostawa towarów zwolniona od podatku (konsekwencją tego zwolnienia może być konieczność skorygowania podatku odliczonego przy nabyciu instalacji gazowej oraz CB-radia; korekta taka byłaby konieczna, gdyby od końca miesiąca instalacji tych urządzeń do momentu przekazania na cele osobiste nie upłynęło 12 miesięcy – zob. art. 91 ust. 7 w zw. z art. 91 ust. 7c ustawy o VAT).

7. Dokumentowanie podlegających opodatkowaniu czynności nieodpłatnych

Od 1 stycznia 2013 r. podatnicy mają swobodę w kwestii sposobu dokumentowania podlegających opodatkowaniu czynności nieodpłatnych. W szczególności dokumentowanie tych czynności fakturami wewnętrznymi nie jest obecnie obowiązkowe – jak było do końca 2012 r. Od 1 stycznia 2013 r. wystawianie faktur wewnętrznych jest dobrowolne. Co więcej, podatnicy wystawiający te faktury mogą, lecz nie muszą, odpowiednio stosować przepisy dotyczące „zwykłych” faktur (zob. § 24 ust. 1 rozporządzenia o fakturach). A zatem podatnicy dokonujący podlegających opodatkowaniu czynności nieodpłatnych, w tym darowizn, mogą:

1) dokumentować te czynności fakturami wewnętrznymi, odpowiednio stosując przepisy dotyczące „zwykłych” faktur,

2) dokumentować te czynności fakturami wewnętrznymi, wystawianymi na innych zasadach niż wskazane w przepisach dotyczących „zwykłych” faktur,

3) dokumentować te czynności innymi dokumentami niż faktury wewnętrzne,

4) nie dokumentować tych czynności żadnymi dokumentami (to rozwiązanie jest jednak dość ryzykowne).

Zobacz wideo-szkolenie „Faktura wewnętrzna, WNT, WDT” dostępne na www.inforfk.pl

8. Ewidencja w kasie rejestrującej

Podlegające opodatkowaniu czynności nieodpłatne dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej są, co do zasady, zwolnione z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących. Zwolnienie to wynika z § 2 ust. 1 w zw. z poz. 44 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania.

Posłuchaj audycji RADIA INFOR PL „Nowe przepisy o kasach fiskalnych” na www.inforfk.pl

Podatnicy powinni natomiast ewidencjonować w kasie czynności podlegające bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania wymienione w § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania (np. czynności nieodpłatnego przekazania sprzętu fotograficznego, z wyjątkiem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego). Pewne wyjątki dotyczą przekazywania niektórych towarów pracownikom oraz pozostałym osobom wymienionym w poz. 33 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania – § 4 ust. 2 tego rozporządzenia.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 7 ust. 2–7, art. 8 ust. 2, art. 19 ust. 16 w zw. z art. 19 ust. 1, art. 29 ust. 10 i 12, art. 43 ust. 1 pkt 2 i 16, art. 91 ust. 7–7c oraz art. 106 ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 35

● art. 75 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – Dz.Urz. UE L 2006.347.1; ost.zm. Dz.Urz. UE L 2013.22.15

● § 13 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 247; ost.zm. Dz.U. z 2013, poz. 362

● § 24 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 68, poz. 360; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 1428

● § 2 ust. 1 w zw. z poz. 33 i 44 załącznika oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących – Dz.U. z 2012 r., poz. 1382

Roczny urlop dla wszystkich rodziców z 2013 r.

Rząd przyjął nowelizację kodeksu pracy. Projekt daje prawo do rocznego urlopu rodzicom wszystkich dzieci urodzonych w 2013 roku. Początkowo miał on objąć rodziców dzieci urodzonych po 17 marca, a co wywoływało liczne protesty

Nowelizacja w praktyce oznacza wydłużenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i możliwość skorzystania z nowego półrocznego urlopu rodzicielskiego.
Przewidziano także możliwość podzielenia jednego i drugiego urlopu między matkę i ojca. Założono możliwość łączenia pracy na część etatu (nie więcej niż pół) z korzystaniem z tych urlopów.

Nowe przepisy - jak napisano w komunikacie po posiedzeniu Rady Ministrów - umożliwią elastyczne korzystanie z urlopów przez rodziców dziecka. Matka i ojciec będą mogli zdecydować, które z nich zaopiekuje się dzieckiem i przez jaki czas. Być może częściej z takich urlopów będą korzystać ojcowie, co pozwoli postrzegać matkę i ojca jako równorzędnych, wartościowych pracowników.

Nowe regulacje powinny poprawić sytuację kobiet na rynku pracy. Dziś często matka jest uważana za pracownika mniej wartościowego, ze względu na przewidywane przerwy w zatrudnieniu.

Od 17 czerwca 2013 roku urlop po urodzeniu dziecka wydłuży się z 6 miesięcy do roku (52 tygodnie). Obecny wymiar urlopu macierzyńskiego to 20 tygodni i do 4 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Po zmianach dodatkowy urlop macierzyński wydłuży się o 2 tygodnie. W rezultacie będzie to: 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i do 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego (4+2).

Najważniejsza ze zmian to wprowadzenie nowego urlopu - 26. tygodniowego urlopu rodzicielskiego - bez względu na liczbę dzieci urodzonych przy jednym porodzie. To urlop do dyspozycji zarówno matki, jak i ojca. I będzie go można wziąć w całości lub częściach (nie więcej niż trzech).

Zmiany przyjęte przez rząd dotyczą także m.in. wynagrodzeń wypłacanych rodzicom w czasie korzystania z urlopów i sposobu wnioskowania o nie.

Rodzic, który zdecyduje się na półroczny pobyt z dzieckiem otrzyma 100 procent pensji. Będzie mógł go jednak przedłużyć o kolejne pół roku i wtedy jego pensja wyniesie 60 procent. Z kolei rodzic, który chciałby od razu skorzystać z rocznego urlopu (pół roku macierzyńskiego i pół roku rodzicielskiego) będzie otrzymywał 80 procent wynagrodzenia.

Ze wszystkich urlopów związanych z pełnieniem funkcji rodzicielskich - na zasadach przewidzianych dla pracowników - będą mogli korzystać funkcjonariusze służb mundurowych i żołnierze zawodowi.

Przewiduje się także możliwość łączenia pracy maksymalnie na pół etatu z możliwością korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Wtedy pracownik otrzyma 50 procent zasiłku macierzyńskiego.

Od 2013 r. nowe zasady rozliczania VAT przez małych podatników stosujących metodę kasową

Od 1 stycznia 2013 r. zmienią się zasady rozliczania VAT przez małych podatników stosujących metodę kasową. W tym zakresie zaczną bowiem obowiązywać nowe przepisy wprowadzone ustawą z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r., poz. 1342). Zgodnie z założeniem projektodawcy przepisy te powinny poprawić płynność finansową przedsiębiorców.

1. Status małego podatnika

Definicję małego podatnika zawiera art. 2 pkt 25 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu, status małego podatnika przysługuje podmiotom:

• u których o wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
   
• prowadzącym przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającym funduszami inwestycyjnymi, będącym agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro.

Przeliczenia ww. limitów dokonuje się według średniego kursu NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Limity dla małego podatnika w 2012 r. wynoszą odpowiednio 5.324.000 zł i 200.000 zł. Ze względu na spadek kursu euro w 2013 r. ulegną one obniżeniu i będą wynosiły odpowiednio 4.922.000 zł i 185.000 zł.

W praktyce możliwe więc będą sytuacje, w których mały podatnik do końca roku nie przekroczy limitu obrotów określonego na 2012 r., a mimo to utraci ten status z dniem 1 stycznia 2013 r.

Przykład Załóżmy, że podatnik rozliczający się metodą kasową do 31 grudnia 2012 r. osiągnie obrót w kwocie 5.000.000 zł, a zatem nie przekroczy limitu obowiązującego na rok 2012 (5.324.000 zł). Oznacza to, że do końca 2012 r. ma on prawo stosować kasową metodę rozliczeń. Utrata tego prawa nastąpi od 1 stycznia 2013 r., ze względu na fakt, że limit obrotu na 2013 r. dla małych podatników obniży się do 4.922.000 zł, a kwota ta została przekroczona już w 2012 r.

2. Moment powstania obowiązku podatkowego

Według obecnych uregulowań - w myśl art. 21 ust. 1 ustawy o VAT - w przypadku małych podatników, którzy rozliczają podatek VAT metodą kasową, obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zatem brak płatności za towar czy usługę nie zwalnia małego podatnika z obowiązku zapłaty podatku VAT z tytułu danej transakcji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. w przypadku, gdy kontrahentem podatnika rozliczającego się kasowo z podatku VAT będzie inny czynny podatnik VAT, wówczas obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług będzie powstawał z dniem otrzymania całości lub części zapłaty. Zatem dopóki kontrahent nie ureguluje należności na rzecz małego podatnika, ten nie będzie odprowadzał podatku należnego.

Przykład Załóżmy, że spółka z o.o. rozliczająca się z podatku VAT według metody kasowej, w dniu 10 stycznia 2013 r. dokona sprzedaży towaru na kwotę 12.000 zł. Zgodnie z umową zapłata powinna nastąpić na rachunek spółki do 30 stycznia 2013 r. W dniu 4 lutego 2013 r. na konto spółki wpłynęła część należności w wysokości 6.000 zł. Obowiązek podatkowy w stosunku do tej części zapłaty powstanie w dniu jej otrzymania, tj. 4 lutego. Natomiast w odniesieniu do pozostałej niezapłaconej części należności, obowiązek podatkowy powstanie w momencie jej uregulowania.

Z kolei w przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów niebędących czynnymi podatnikami VAT, obowiązek podatkowy od 1 stycznia 2013 r. będzie powstawał z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Przykład Załóżmy, że podatnik będący małym podatnikiem rozliczającym się kasowo, w dniu 14 stycznia 2013 r. dokona sprzedaży artykułów chemicznych na rzecz osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem VAT. Przyjmijmy, że 20 lutego osoba fizyczna wpłaciła 50% należności, wobec czego w tym samym dniu u podatnika powstał obowiązek podatkowy od uregulowanej części. Jeżeli do 1 lipca 2013 r. nie wpłynie pozostała część należności (tj. 50%), podatnik będzie zobowiązany do wykazania obowiązku podatkowego w tej części w deklaracji za III kwartał 2013 r. (w deklaracji za okres, w którym upłynął 180. dzień od dnia wydania towaru).

Metoda kasowa nie będzie miała zastosowania - tak jak obecnie - do przypadków:

1) dostawy towarów za pośrednictwem automatów,

2) świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą żetonów, kart telefonicznych i innych jednostek uprawniających do korzystania z tych usług w systemie przedpłaconym,

3) otrzymania dotacji, subwencji oraz innych dopłat o podobnym charakterze,

4) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz przemieszczeń towarów do magazynów konsygnacyjnych.

We wszystkich ww. przypadkach, wyłączonych z kasowego rozliczania, obowiązek podatkowy będzie powstawał na zasadach ogólnych.

3. Odliczanie VAT naliczonego w metodzie kasowej

Z uwagi na zmianę zasad powstawania obowiązku podatkowego u małego podatnika rozliczającego podatek VAT metodą kasową zaistniała konieczność zmodyfikowania w przepisach ustawy o VAT również zasad odliczania przez tych podatników podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług.

W myśl aktualnie obowiązującego art. 86 ust. 16 ustawy o VAT, mały podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług w rozliczeniu za kwartał, w którym zapłacił całą należność wynikającą z faktury lub dokonali zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego.

Określona w art. 86 ust. 16 zasada odliczania VAT przez małych podatników zasadniczo nie ulegnie zmianie od 1 stycznia 2013 r., natomiast korzystna dla przedsiębiorców będzie zapisana w "nowym" art. 86 ust. 16 ustawy możliwość odliczenia podatku naliczonego z faktury zapłaconej w części.

Ponadto podatek naliczony wynikający z dokumentu celnego będzie odliczany na zasadach ogólnych, tj. w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzymał taki dokument.

Z kolei przepis art. 86 ust. 18 ustawy będzie regulował zasady odliczania podatku naliczonego w sytuacji utraty przez podatnika prawa do korzystania z metody kasowej lub rezygnacji z niej.

W tym przypadku kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur otrzymanych w okresie, kiedy mali podatnicy rozliczali się metodą kasową, i nieodliczoną od kwoty podatku należnego do końca tego okresu, będą mogli odliczyć w okresie rozliczeniowym, w którym uregulowali kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur. Przepis ten uzupełniono o możliwość odliczenia podatku z faktur w części zapłaconych.

Przykład Załóżmy, że podatnik z dniem 1 stycznia 2013 r. utracił prawo do kasowej metody rozliczeń. Przyjmijmy również, iż na koniec grudnia 2012 r. nie rozliczył on jeszcze VAT należnego od sprzedaży dokonanej w dniu 25 listopada - z uwagi na brak zapłaty. Nie rozliczył także podatku naliczonego z dwóch faktur otrzymanych w październiku i listopadzie 2012 r., również z uwagi na brak zapłaty. Zakładamy dalej, iż zapłata za dostawę dokonaną w dniu 25 listopada wpłynęła do podatnika 11 stycznia 2013 r. i wówczas dopiero powstał z tego tytułu obowiązek podatkowy, mimo że co do zasady podatnik będzie się rozliczać już na zasadach ogólnych. Podatek należny z tego tytułu będzie musiał wykazać więc w deklaracji za styczeń 2013 r. Podatek naliczony z nieopłaconych faktur zakupowych zostanie odliczony dopiero w momencie zapłaty. Jeśli zapłata należności zostanie dokonana w lutym 2013 r. prawo do odliczenia VAT powstanie w rozliczeniu za ten miesiąc.

4. Przepisy przejściowe

Zmiany zasad powstania obowiązku podatkowego w przypadku czynności dokonywanych przez małych podatników wymagały wprowadzenia regulacji przejściowych.

W art. 22 ust. 1 ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce określono, że czynności dokonane przez małych podatników przed dniem 1 stycznia 2013 r. będą rozliczane na dotychczasowych zasadach. Nowe zasady obowiązują więc dopiero w odniesieniu do czynności dokonanych od dnia 1 stycznia 2013 r.

Ponadto w związku ze zmianą zasad odliczania podatku naliczonego wynikającego z dokumentów celnych, prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z tych dokumentów otrzymanych przez małego podatnika do końca 2012 r. będzie dokonywane na "starych" zasadach.

Wszystkie zawiadomienia o wyborze metody kasowej, złożone przed dniem 1 stycznia 2013 r. zachowają swoją moc dla celów stosowania "nowej" metody kasowej. Jeżeli podatnik nie będzie chciał korzystać z tej metody według nowych zasad, może z niej zrezygnować od 1 stycznia 2013 r., pod warunkiem, że zawiadomi o tej decyzji naczelnika urzędu skarbowego do dnia 15 stycznia 2013 r.

Podatnicy, którzy dotychczas nie korzystali z kasowej metody rozliczeń, a będą chcieli ją wybrać od dnia 1 stycznia 2013 r., będą musieli zawiadomić o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego również w terminie do 15 stycznia 2013 r.

Czy formalne błędy w fakturach VAT pozbawiają nabywcę prawa do odliczenia podatku naliczonego?

Sformalizowane zasady rozliczania VAT wymagają podobnych reguł w zakresie dokumentowania transakcji podlegających opodatkowaniu.

Podatnik dokonuje odliczenia VAT na podstawie otrzymanych faktur zakupu, faktur korygujących, faktur wewnętrznych, dokumentów celnych lub ich duplikatów, a dokumenty te muszą spełniać wymogi określone m.in. w rozporządzeniu w sprawie faktur.

Wiele pomyłek w dokumentowaniu transakcji można z łatwością "usunąć" poprzez wystawienie noty korygującej przez nabywcę. Wiele też - w trakcie kolejnych nowelizacji ustawy o VAT - zostało w efekcie uznanych za błędy mniejszej wagi, niemające wpływu na prawo do odliczenia.

Nadal jednak ustawa o VAT zawiera przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego, które wiążą się ściśle z błędami formalnymi dokumentów wystawianych dla potrzeb podatku VAT.

1. Faktury wystawione przez podmiot nieistniejący

Z przepisu art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT wynika, że nie uprawniają nabywcy do odliczenia podatku naliczonego m.in. faktury VAT, faktury korygujące, dokumenty celne oraz duplikaty faktur wystawione przez podmiot nieistniejący.

Pojęcie podmiotu nieistniejącego zdefiniowane zostało m.in. przez NSA, który w wyroku z dnia 11 marca 2005 r., sygn. akt FSK 1741/04 uznał iż jest nim podmiot stwarzający formalne pozory istnienia, który jednak w rzeczywistości nie uczestniczy w obrocie prawnym.

Należy pamiętać, że cechą charakterystyczną prawa podatkowego jest odnoszenie obowiązków podatkowych przede wszystkim do rzeczywistych, a nie tylko formalnych zachowań podmiotów uczestniczących w obrocie prawnym. Dlatego z uwagi na istotę podatku VAT, za podmiot fikcyjny w obrocie należy uznać nie tylko podmiot faktycznie nieistniejący, lecz także podmiot formalnie zarejestrowany w oparciu o nieprawdziwe lub nieścisłe i nieaktualne dane, który nie składa właściwych deklaracji podatkowych i nie wykazuje podatku należnego wynikającego z wystawionych faktur, a w konsekwencji nie płaci tego podatku.

W świetle powyższego, faktury wystawionej przez tego rodzaju podmiot nie można uznać za prawidłową, mogącą stanowić podstawę dokonania odliczenia podatku naliczonego.

O pozorności istnienia podmiotu mogą decydować m.in. następujące okoliczności: zaprzestanie faktycznej działalności, nieprowadzenie działalności pod adresem siedziby, ukrywanie prawdziwego adresu działalności, brak dokumentacji księgowej, niewypełnianie obowiązków rejestracyjnych i aktualizacyjnych.

2. Czynność niepodlegająca opodatkowaniu udokumentowana fakturą VAT

W praktyce zdarzają się sytuacje kiedy czynność, która - w myśl obowiązujących przepisów - nie podlega opodatkowaniu VAT albo jest z niego zwolniona, zostaje przez podatnika potraktowana jako czynność opodatkowana 5%, 8% czy 23% stawką VAT. Jeżeli fakt ten zostanie potwierdzony fakturą, to faktura ta - w myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy - nie daje nabywcy prawa do odliczenia podatku VAT. Tym samym, dla odbiorcy takiej faktury, wykazany w niej podatek nie stanowi podatku VAT do odliczenia, nawet jeśli zostanie zapłacony.

3. Transakcje, dla których wystawiono więcej niż jedną fakturę

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż (art. 88 ust. 3a pkt 3 ustawy o VAT). Mimo że podatnicy zwracają szczególną uwagę na prawidłowe dokumentowanie transakcji, w praktyce z różnych powodów zdarzają się sytuacje podwójnego udokumentowania danej czynności.

Przykład W dniu 2 sierpnia 2012 r. podatnik wystawił fakturę VAT dokumentującą sprzedaż towarów na rzecz firmy Adama K. na kwotę 25.000 zł. Faktura została wysłana odbiorcy. W tym samym dniu pomyłkowo wystawiono kolejną fakturę o innym numerze dokumentującą tę samą transakcję i faktura ta również została wysłana do odbiorcy. W efekcie ta sama transakcja została udokumentowana podwójnie.

W przypadku podwójnego udokumentowania transakcji istotne jest, aby naprawić błąd w dokumentacji nabywcy, jeżeli dwukrotnie odliczył on tę samą kwotę z wystawionych faktur. Wówczas powinien niezwłocznie skorygować ten błąd poprzez korektę deklaracji za miesiąc, w którym odliczenie było dokonane. Korekta podatku naliczonego in minus nie wymaga tu potwierdzenia w postaci faktury korygującej. W celach dowodowych warto też skompletować korespondencję pomiędzy kontrahentami, w tym np. nadesłane przez nabywcę kserokopie oryginałów faktur, z naniesionym skreśleniem nieprawidłowej i adnotacją, że faktura ta została anulowana.

4. Faktury dokumentujące transakcje niezgodne ze stanem faktycznym

Wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a) stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b) podające kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c) potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) - w części dotyczącej tych czynności

- nie dają prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Uwaga

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego dotyczy tylko tych pozycji i tylko tych czynności wykazanych na fakturze, w których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością, stwierdzające czynności niedokonane, jak i te, które są czynnościami pozornymi.

Jeżeli podatnicy dokumentują fakturą VAT czynność niemającą w istocie miejsca, to tego rodzaju dokumenty nazywane są "pustymi" fakturami. Faktury te nie dają nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego

Przykład Na podstawie umowy dotyczącej wykonania usługi transportowej, podatnik wystawił fakturę VAT, którą przesłał do kontrahenta. Usługa ta nigdy nie została wykonana, lecz nabywca odliczył podatek naliczony z tej faktury. W tym przypadku mamy do czynienia z fakturą "pustą", która nie dokumentuje żadnej wykonanej czynności i nie uprawnia nabywcy do odliczenia podatku naliczonego.

Może się zdarzyć, że faktura dokumentuje np. zakup określonej ilości towaru, jednak do podatnika z różnych przyczyn dociera tylko część tego towaru. W obrocie krajowym najczęściej takie nieprawidłowości likwidowane są w drodze uzgodnień pomiędzy kontrahentami. Brakująca ilość towaru zostaje dosłana w kolejnej dostawie, bądź dostawca - uznając reklamację ilościową - wystawia fakturę korygującą.

Konstrukcja przepisu art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o VAT ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której dokonano np. sprzedaży 100 sztuk danego towaru, natomiast na fakturze określono sprzedaż 1.000 sztuk. Przepis nie zabrania więc odliczenia całkowitego VAT z takiej faktury, ale pozwala nabywcy na odliczenie podatku naliczonego w tej części, która dotyczy realnie przeprowadzonej transakcji.

Wyjątkiem może być sytuacja, w której pomiędzy sprzedawcą a odbiorcą istnieje trzecie ogniwo - przewoźnik. Skoro bowiem dostawca wystawił fakturę dokumentującą faktycznie wydaną ilość towaru, zaś jego ubytek nastąpił w trakcie transportu, za który odpowiedzialny jest przewoźnik, wystawca faktury nie ma podstaw do skorygowania faktury pierwotnej.

Zakaz odliczania podatku naliczonego dotyczy również faktur potwierdzających czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 58 K.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Zgodnie z § 2 tego artykułu nieważna jest także czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Z kolei w art. 83 K.c. mowa jest o nieważności oświadczenia woli złożonego drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli natomiast oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Przykład Właściciele firm będących podatnikami VAT umówili się w ten sposób, że firma X wystawiła na rzecz firmy Y fakturę dokumentującą sprzedaż dwóch maszyn. W rzeczywistości maszyny pozostały własnością firmy X. Wystawiona faktura VAT nie daje nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ umowa kupna-sprzedaży w tym przypadku była umową pozorną.

Tak samo traktowana jest czynność prawna dokonana w celu obejścia obowiązujących przepisów. O czynności mającej na celu obejście prawa mówimy wówczas, gdy dokonana czynność, choć nie narusza obowiązujących norm prawnych, wywołuje bądź ma wywołać określone skutki, które są zakazane w świetle obowiązujących przepisów.

5. Brak akceptacji sprzedawcy na fakturach wystawionych przez nabywcę

W szczególnych okolicznościach, przepisy dotyczące rozliczania podatku VAT umożliwiają przeniesienie obowiązku dokumentowania transakcji pomiędzy podatnikami VAT na nabywców towarów i usług. Zgodnie z § 6 rozporządzenia w sprawie faktur podmiotem uprawnionym do wystawiania faktur, a także faktur zaliczkowych stwierdzających dokonanie dostawy towarów lub świadczenia usług może być nabywca towarów i usług, jeżeli:

• jest on zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym,
  
• ma zawartą z dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi odpowiednią umowę, upoważniającą do wystawiania faktur, faktur korygujących i duplikatów w imieniu i na rachunek dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy,
  
• w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy dostarczy właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemną informację o zawarciu takiej umowy.

Jednym z istotnych postanowień umowy, jaką zawierają podmioty, w sytuacji gdy nabywca ma wystawiać faktury VAT, jest zastrzeżenie, iż będzie on przedstawiał drugiej stronie umowy oryginał i kopię wystawionej faktury do jej akceptacji w formie podpisu. Termin przedstawienia do akceptacji oryginału faktury powinien być określony w umowie w taki sposób, aby było możliwe dokonanie terminowego rozliczenia podatku przez dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi. Kopię faktury powinien posiadać podmiot dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługę.

Brak akceptacji na fakturze przez dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, uniemożliwia nabywcy odliczenie podatku naliczonego wynikającego z tej faktury.

Należałoby w tym miejscu przytoczyć wyrok NSA z dnia 5 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1053/10 (orzeczenie prawomocne), który stwierdził, iż niekoniecznie każda faktura wystawiona przez nabywcę musi być podpisana przez dostawcę. Wystarczające jest, aby dokonał on podpisu na zbiorczym zestawieniu faktur za dany okres rozliczeniowy. Podobne stanowisko zaprezentował również WSA w Warszawie w wyroku z 21 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2494/10 (orzeczenie prawomocne).

Jak słusznie zauważyły sądy, przepisy nie wskazują jednoznacznie, iż akceptacja faktury wystawianej przez nabywcę musi być koniecznie dokonana na jej oryginale. Zdaniem redakcji, nie powinno być również kwestionowane złożenie podpisu na zestawieniu faktur za dany okres (np. za miesiąc).

Przepisy ustawy o VAT nie rozstrzygają, czy otrzymanie po kilku miesiącach zaakceptowanej faktury uprawnia nabywcę do dokonania odliczenia podatku naliczonego z tej faktury w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał zaakceptowaną fakturę, czy też odliczenie to jest możliwe wyłącznie w drodze korekty deklaracji za okres, w którym nabywca wystawił fakturę i przedstawił ją do akceptacji sprzedawcy.

Przykład Podatnik zakupił w kwietniu 2012 r. towar od firmy X i wystawił fakturę (jako nabywca) na podstawie zawartej z nim umowy. Faktura została wysłana do akceptacji przez sprzedawcę. Nabywca otrzymał akceptację faktury dopiero w lipcu 2012 r.

Zdaniem redakcji należy tu zastosować ogólne zasady dotyczące terminów odliczeń, czyli odliczenie w miesiącu otrzymania faktury lub w jednym z dwóch następnych. Dopiero bowiem otrzymanie potwierdzonej przez dostawcę faktury daje początek biegu terminowi, o którym mowa w art. 86 ust. 10 pkt 1 i ust. 11 ustawy.

6. Zaświadczenie okręgowej stacji kontroli pojazdów ­zawierające fałszywe dane

Zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów, iż dany pojazd spełnia warunki, o których mowa w przepisach ustawy o VAT jest potrzebne w celu potwierdzenia prawa do odliczeń VAT przy nabyciu samochodu, jak i paliwa do jego napędu. Ponadto, spełnienie tych wymagań musi zostać potwierdzone stosownym wpisem do dowodu rejestracyjnego pojazdu. Wpis ten dokonywany jest w rubryce "Adnotacje urzędowe" właśnie na podstawie przedstawionego przez właściciela pojazdu zaświadczenia z okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Jak wskazano w art. 88 ust. 3a pkt 6 ustawy podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT z faktury w przypadku gdy zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym.

Zaznaczamy, że art. 86 ust. 5 ustawy o VAT, do którego jest tu odwołanie, obowiązywał do 31 grudnia 2010 r. Trzeba jednak liczyć się z tym, że również w obecnym stanie prawnym przy zaświadczeniach wydanych przez stacje kontroli pojazdów zawierających dane niezgodne ze stanem faktycznym organy podatkowe mogą odmawiać prawa do odliczenia VAT. Wynika to z faktu, że art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. nr 247, poz. 1652 ze zm.) zawiera analogiczne regulacje, co uprzednio obowiązujący art. 86 ust. 5 ustawy o VAT.

Czy samochód służbowy wykorzystywany prywatnie jest zwolniony ze składek ZUS?

ZUS stoi na stanowisku, że przychód ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego używania służbowego samochodu do celów prywatnych powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Uzasadnienie:

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Wynika to z art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z.. Za przychód ze stosunku pracy – stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Nieodpłatne używanie przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych jest traktowane przez organy podatkowe jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. (np. pismo Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 stycznia 2012 r., nr ITPB2/415-970/10/12-S/ENB, pismo Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 listopada 2011 r., nr IPTPB1/415-140/11-6/KSU). ZUS stoi na stanowisku, że przychód ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jakkolwiek bowiem § 2 ust. 1 pkt 26) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) stanowi, że wyłączone są z podstawy wymiaru składek są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to zdaniem ZUS przedmiotowe wyłączenie nie znajduje zastosowania do omawianego przychodu ze stosunku pracy. ZUS uważa bowiem, że przewidziana w tym przepisie korzyść materialna polegająca na "korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji" to wynikająca z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu prawo do bezpłatnego lub częściowo odpłatnego korzystanie z przejazdów publicznymi środkami lokomocji (np. autobus, pociąg).

Zakup towarów handlowych należy rozliczać w momencie ich sprzedaży

W art. 24 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.- znajduje się regulacja wskazująca, że u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. O ile podatnik prowadzi księgi rachunkowe prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, to księgi te będą stanowiły podstawę dla ustalenia dochodu z prowadzonej działalności.

W przedstawionej sprawie należy mieć na uwadze regulacje art. 22 ust. 5, 5a i 5b u.p.d.o.f., bo to one rozstrzygają, w jaki sposób powinny być ewidencjonowane koszty w księgach rachunkowych dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych.

U podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Wydatki poniesione na zakup towarów handlowych są kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatki tego rodzaju stają się kosztami uzyskania przychodu dopiero z chwilą sprzedaży towarów; dopiero bowiem z chwilą sprzedaży spełnia się warunek bezpośredniego związku kosztu z osiągnięciem przychodu. Innymi słowy, poniesione przez podatnika wydatki na zakup towarów, np. w trakcie 2011 r., które to towary we wskazanym roku nie zostały sprzedane, nie mogą stanowić kosztów podatkowych roku 2011, ponieważ są niezwiązane z osiągniętym w danym okresie przychodem z działalności gospodarczej. Zakup takich towarów handlowych nie powinien być uwzględniany przy ustalaniu dochodu do opodatkowania w 2011 r.

Wartość tego towaru będzie kosztem uzyskania przychodów okresu, w którym towar ten zostanie sprzedany, czyli zostanie uzyskany przychód.

Umowy dłuższe niż 24 miesiące, rozwiązują się w terminach w nich określonych!

Sąd Najwyższy wypełnił lukę prawną, jaka powstała w wyniku niedookreślenia ustawowego kwestii, jak należy traktować umowę zawartą na czas określony dłuższy niż 24 miesiące. Chodziło o umowy zawarte jeszcze przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej, jeśli termin ich rozwiązania przypadał przed końcem 2011 r. czyli jeszcze w trakcie obowiązywania ustawy antykryzysowej. Sąd uznał, że umowy na czas określony rozwiązują się w terminie, na jaki je zawarto, jeżeli trwają dłużej niż 24 miesiące, a termin ich rozwiązania przypadł na okres obowiązywania ustawy antykryzysowej.