Czy formalne błędy w fakturach VAT pozbawiają nabywcę prawa do odliczenia podatku naliczonego?

Sformalizowane zasady rozliczania VAT wymagają podobnych reguł w zakresie dokumentowania transakcji podlegających opodatkowaniu.

Podatnik dokonuje odliczenia VAT na podstawie otrzymanych faktur zakupu, faktur korygujących, faktur wewnętrznych, dokumentów celnych lub ich duplikatów, a dokumenty te muszą spełniać wymogi określone m.in. w rozporządzeniu w sprawie faktur.

Wiele pomyłek w dokumentowaniu transakcji można z łatwością "usunąć" poprzez wystawienie noty korygującej przez nabywcę. Wiele też - w trakcie kolejnych nowelizacji ustawy o VAT - zostało w efekcie uznanych za błędy mniejszej wagi, niemające wpływu na prawo do odliczenia.

Nadal jednak ustawa o VAT zawiera przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego, które wiążą się ściśle z błędami formalnymi dokumentów wystawianych dla potrzeb podatku VAT.

1. Faktury wystawione przez podmiot nieistniejący

Z przepisu art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT wynika, że nie uprawniają nabywcy do odliczenia podatku naliczonego m.in. faktury VAT, faktury korygujące, dokumenty celne oraz duplikaty faktur wystawione przez podmiot nieistniejący.

Pojęcie podmiotu nieistniejącego zdefiniowane zostało m.in. przez NSA, który w wyroku z dnia 11 marca 2005 r., sygn. akt FSK 1741/04 uznał iż jest nim podmiot stwarzający formalne pozory istnienia, który jednak w rzeczywistości nie uczestniczy w obrocie prawnym.

Należy pamiętać, że cechą charakterystyczną prawa podatkowego jest odnoszenie obowiązków podatkowych przede wszystkim do rzeczywistych, a nie tylko formalnych zachowań podmiotów uczestniczących w obrocie prawnym. Dlatego z uwagi na istotę podatku VAT, za podmiot fikcyjny w obrocie należy uznać nie tylko podmiot faktycznie nieistniejący, lecz także podmiot formalnie zarejestrowany w oparciu o nieprawdziwe lub nieścisłe i nieaktualne dane, który nie składa właściwych deklaracji podatkowych i nie wykazuje podatku należnego wynikającego z wystawionych faktur, a w konsekwencji nie płaci tego podatku.

W świetle powyższego, faktury wystawionej przez tego rodzaju podmiot nie można uznać za prawidłową, mogącą stanowić podstawę dokonania odliczenia podatku naliczonego.

O pozorności istnienia podmiotu mogą decydować m.in. następujące okoliczności: zaprzestanie faktycznej działalności, nieprowadzenie działalności pod adresem siedziby, ukrywanie prawdziwego adresu działalności, brak dokumentacji księgowej, niewypełnianie obowiązków rejestracyjnych i aktualizacyjnych.

2. Czynność niepodlegająca opodatkowaniu udokumentowana fakturą VAT

W praktyce zdarzają się sytuacje kiedy czynność, która - w myśl obowiązujących przepisów - nie podlega opodatkowaniu VAT albo jest z niego zwolniona, zostaje przez podatnika potraktowana jako czynność opodatkowana 5%, 8% czy 23% stawką VAT. Jeżeli fakt ten zostanie potwierdzony fakturą, to faktura ta - w myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy - nie daje nabywcy prawa do odliczenia podatku VAT. Tym samym, dla odbiorcy takiej faktury, wykazany w niej podatek nie stanowi podatku VAT do odliczenia, nawet jeśli zostanie zapłacony.

3. Transakcje, dla których wystawiono więcej niż jedną fakturę

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż (art. 88 ust. 3a pkt 3 ustawy o VAT). Mimo że podatnicy zwracają szczególną uwagę na prawidłowe dokumentowanie transakcji, w praktyce z różnych powodów zdarzają się sytuacje podwójnego udokumentowania danej czynności.

Przykład W dniu 2 sierpnia 2012 r. podatnik wystawił fakturę VAT dokumentującą sprzedaż towarów na rzecz firmy Adama K. na kwotę 25.000 zł. Faktura została wysłana odbiorcy. W tym samym dniu pomyłkowo wystawiono kolejną fakturę o innym numerze dokumentującą tę samą transakcję i faktura ta również została wysłana do odbiorcy. W efekcie ta sama transakcja została udokumentowana podwójnie.

W przypadku podwójnego udokumentowania transakcji istotne jest, aby naprawić błąd w dokumentacji nabywcy, jeżeli dwukrotnie odliczył on tę samą kwotę z wystawionych faktur. Wówczas powinien niezwłocznie skorygować ten błąd poprzez korektę deklaracji za miesiąc, w którym odliczenie było dokonane. Korekta podatku naliczonego in minus nie wymaga tu potwierdzenia w postaci faktury korygującej. W celach dowodowych warto też skompletować korespondencję pomiędzy kontrahentami, w tym np. nadesłane przez nabywcę kserokopie oryginałów faktur, z naniesionym skreśleniem nieprawidłowej i adnotacją, że faktura ta została anulowana.

4. Faktury dokumentujące transakcje niezgodne ze stanem faktycznym

Wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a) stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b) podające kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c) potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) - w części dotyczącej tych czynności

- nie dają prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Uwaga

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego dotyczy tylko tych pozycji i tylko tych czynności wykazanych na fakturze, w których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością, stwierdzające czynności niedokonane, jak i te, które są czynnościami pozornymi.

Jeżeli podatnicy dokumentują fakturą VAT czynność niemającą w istocie miejsca, to tego rodzaju dokumenty nazywane są "pustymi" fakturami. Faktury te nie dają nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego

Przykład Na podstawie umowy dotyczącej wykonania usługi transportowej, podatnik wystawił fakturę VAT, którą przesłał do kontrahenta. Usługa ta nigdy nie została wykonana, lecz nabywca odliczył podatek naliczony z tej faktury. W tym przypadku mamy do czynienia z fakturą "pustą", która nie dokumentuje żadnej wykonanej czynności i nie uprawnia nabywcy do odliczenia podatku naliczonego.

Może się zdarzyć, że faktura dokumentuje np. zakup określonej ilości towaru, jednak do podatnika z różnych przyczyn dociera tylko część tego towaru. W obrocie krajowym najczęściej takie nieprawidłowości likwidowane są w drodze uzgodnień pomiędzy kontrahentami. Brakująca ilość towaru zostaje dosłana w kolejnej dostawie, bądź dostawca - uznając reklamację ilościową - wystawia fakturę korygującą.

Konstrukcja przepisu art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o VAT ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której dokonano np. sprzedaży 100 sztuk danego towaru, natomiast na fakturze określono sprzedaż 1.000 sztuk. Przepis nie zabrania więc odliczenia całkowitego VAT z takiej faktury, ale pozwala nabywcy na odliczenie podatku naliczonego w tej części, która dotyczy realnie przeprowadzonej transakcji.

Wyjątkiem może być sytuacja, w której pomiędzy sprzedawcą a odbiorcą istnieje trzecie ogniwo - przewoźnik. Skoro bowiem dostawca wystawił fakturę dokumentującą faktycznie wydaną ilość towaru, zaś jego ubytek nastąpił w trakcie transportu, za który odpowiedzialny jest przewoźnik, wystawca faktury nie ma podstaw do skorygowania faktury pierwotnej.

Zakaz odliczania podatku naliczonego dotyczy również faktur potwierdzających czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 58 K.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Zgodnie z § 2 tego artykułu nieważna jest także czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Z kolei w art. 83 K.c. mowa jest o nieważności oświadczenia woli złożonego drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli natomiast oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Przykład Właściciele firm będących podatnikami VAT umówili się w ten sposób, że firma X wystawiła na rzecz firmy Y fakturę dokumentującą sprzedaż dwóch maszyn. W rzeczywistości maszyny pozostały własnością firmy X. Wystawiona faktura VAT nie daje nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ umowa kupna-sprzedaży w tym przypadku była umową pozorną.

Tak samo traktowana jest czynność prawna dokonana w celu obejścia obowiązujących przepisów. O czynności mającej na celu obejście prawa mówimy wówczas, gdy dokonana czynność, choć nie narusza obowiązujących norm prawnych, wywołuje bądź ma wywołać określone skutki, które są zakazane w świetle obowiązujących przepisów.

5. Brak akceptacji sprzedawcy na fakturach wystawionych przez nabywcę

W szczególnych okolicznościach, przepisy dotyczące rozliczania podatku VAT umożliwiają przeniesienie obowiązku dokumentowania transakcji pomiędzy podatnikami VAT na nabywców towarów i usług. Zgodnie z § 6 rozporządzenia w sprawie faktur podmiotem uprawnionym do wystawiania faktur, a także faktur zaliczkowych stwierdzających dokonanie dostawy towarów lub świadczenia usług może być nabywca towarów i usług, jeżeli:

• jest on zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym,
  
• ma zawartą z dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi odpowiednią umowę, upoważniającą do wystawiania faktur, faktur korygujących i duplikatów w imieniu i na rachunek dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy,
  
• w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy dostarczy właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemną informację o zawarciu takiej umowy.

Jednym z istotnych postanowień umowy, jaką zawierają podmioty, w sytuacji gdy nabywca ma wystawiać faktury VAT, jest zastrzeżenie, iż będzie on przedstawiał drugiej stronie umowy oryginał i kopię wystawionej faktury do jej akceptacji w formie podpisu. Termin przedstawienia do akceptacji oryginału faktury powinien być określony w umowie w taki sposób, aby było możliwe dokonanie terminowego rozliczenia podatku przez dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi. Kopię faktury powinien posiadać podmiot dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługę.

Brak akceptacji na fakturze przez dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, uniemożliwia nabywcy odliczenie podatku naliczonego wynikającego z tej faktury.

Należałoby w tym miejscu przytoczyć wyrok NSA z dnia 5 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1053/10 (orzeczenie prawomocne), który stwierdził, iż niekoniecznie każda faktura wystawiona przez nabywcę musi być podpisana przez dostawcę. Wystarczające jest, aby dokonał on podpisu na zbiorczym zestawieniu faktur za dany okres rozliczeniowy. Podobne stanowisko zaprezentował również WSA w Warszawie w wyroku z 21 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2494/10 (orzeczenie prawomocne).

Jak słusznie zauważyły sądy, przepisy nie wskazują jednoznacznie, iż akceptacja faktury wystawianej przez nabywcę musi być koniecznie dokonana na jej oryginale. Zdaniem redakcji, nie powinno być również kwestionowane złożenie podpisu na zestawieniu faktur za dany okres (np. za miesiąc).

Przepisy ustawy o VAT nie rozstrzygają, czy otrzymanie po kilku miesiącach zaakceptowanej faktury uprawnia nabywcę do dokonania odliczenia podatku naliczonego z tej faktury w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał zaakceptowaną fakturę, czy też odliczenie to jest możliwe wyłącznie w drodze korekty deklaracji za okres, w którym nabywca wystawił fakturę i przedstawił ją do akceptacji sprzedawcy.

Przykład Podatnik zakupił w kwietniu 2012 r. towar od firmy X i wystawił fakturę (jako nabywca) na podstawie zawartej z nim umowy. Faktura została wysłana do akceptacji przez sprzedawcę. Nabywca otrzymał akceptację faktury dopiero w lipcu 2012 r.

Zdaniem redakcji należy tu zastosować ogólne zasady dotyczące terminów odliczeń, czyli odliczenie w miesiącu otrzymania faktury lub w jednym z dwóch następnych. Dopiero bowiem otrzymanie potwierdzonej przez dostawcę faktury daje początek biegu terminowi, o którym mowa w art. 86 ust. 10 pkt 1 i ust. 11 ustawy.

6. Zaświadczenie okręgowej stacji kontroli pojazdów ­zawierające fałszywe dane

Zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów, iż dany pojazd spełnia warunki, o których mowa w przepisach ustawy o VAT jest potrzebne w celu potwierdzenia prawa do odliczeń VAT przy nabyciu samochodu, jak i paliwa do jego napędu. Ponadto, spełnienie tych wymagań musi zostać potwierdzone stosownym wpisem do dowodu rejestracyjnego pojazdu. Wpis ten dokonywany jest w rubryce "Adnotacje urzędowe" właśnie na podstawie przedstawionego przez właściciela pojazdu zaświadczenia z okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Jak wskazano w art. 88 ust. 3a pkt 6 ustawy podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT z faktury w przypadku gdy zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym.

Zaznaczamy, że art. 86 ust. 5 ustawy o VAT, do którego jest tu odwołanie, obowiązywał do 31 grudnia 2010 r. Trzeba jednak liczyć się z tym, że również w obecnym stanie prawnym przy zaświadczeniach wydanych przez stacje kontroli pojazdów zawierających dane niezgodne ze stanem faktycznym organy podatkowe mogą odmawiać prawa do odliczenia VAT. Wynika to z faktu, że art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. nr 247, poz. 1652 ze zm.) zawiera analogiczne regulacje, co uprzednio obowiązujący art. 86 ust. 5 ustawy o VAT.

Czy samochód służbowy wykorzystywany prywatnie jest zwolniony ze składek ZUS?

ZUS stoi na stanowisku, że przychód ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego używania służbowego samochodu do celów prywatnych powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika.

Uzasadnienie:

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Wynika to z art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z.. Za przychód ze stosunku pracy – stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Nieodpłatne używanie przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych jest traktowane przez organy podatkowe jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. (np. pismo Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 stycznia 2012 r., nr ITPB2/415-970/10/12-S/ENB, pismo Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 listopada 2011 r., nr IPTPB1/415-140/11-6/KSU). ZUS stoi na stanowisku, że przychód ze stosunku pracy w postaci nieodpłatnego udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych powinien być uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jakkolwiek bowiem § 2 ust. 1 pkt 26) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) stanowi, że wyłączone są z podstawy wymiaru składek są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji, to zdaniem ZUS przedmiotowe wyłączenie nie znajduje zastosowania do omawianego przychodu ze stosunku pracy. ZUS uważa bowiem, że przewidziana w tym przepisie korzyść materialna polegająca na "korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji" to wynikająca z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu prawo do bezpłatnego lub częściowo odpłatnego korzystanie z przejazdów publicznymi środkami lokomocji (np. autobus, pociąg).

Zakup towarów handlowych należy rozliczać w momencie ich sprzedaży

W art. 24 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.- znajduje się regulacja wskazująca, że u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. O ile podatnik prowadzi księgi rachunkowe prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, to księgi te będą stanowiły podstawę dla ustalenia dochodu z prowadzonej działalności.

W przedstawionej sprawie należy mieć na uwadze regulacje art. 22 ust. 5, 5a i 5b u.p.d.o.f., bo to one rozstrzygają, w jaki sposób powinny być ewidencjonowane koszty w księgach rachunkowych dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych.

U podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Wydatki poniesione na zakup towarów handlowych są kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatki tego rodzaju stają się kosztami uzyskania przychodu dopiero z chwilą sprzedaży towarów; dopiero bowiem z chwilą sprzedaży spełnia się warunek bezpośredniego związku kosztu z osiągnięciem przychodu. Innymi słowy, poniesione przez podatnika wydatki na zakup towarów, np. w trakcie 2011 r., które to towary we wskazanym roku nie zostały sprzedane, nie mogą stanowić kosztów podatkowych roku 2011, ponieważ są niezwiązane z osiągniętym w danym okresie przychodem z działalności gospodarczej. Zakup takich towarów handlowych nie powinien być uwzględniany przy ustalaniu dochodu do opodatkowania w 2011 r.

Wartość tego towaru będzie kosztem uzyskania przychodów okresu, w którym towar ten zostanie sprzedany, czyli zostanie uzyskany przychód.

Umowy dłuższe niż 24 miesiące, rozwiązują się w terminach w nich określonych!

Sąd Najwyższy wypełnił lukę prawną, jaka powstała w wyniku niedookreślenia ustawowego kwestii, jak należy traktować umowę zawartą na czas określony dłuższy niż 24 miesiące. Chodziło o umowy zawarte jeszcze przed wejściem w życie ustawy antykryzysowej, jeśli termin ich rozwiązania przypadał przed końcem 2011 r. czyli jeszcze w trakcie obowiązywania ustawy antykryzysowej. Sąd uznał, że umowy na czas określony rozwiązują się w terminie, na jaki je zawarto, jeżeli trwają dłużej niż 24 miesiące, a termin ich rozwiązania przypadł na okres obowiązywania ustawy antykryzysowej.

Co zrobić w przypadku problemów z odzyskaniem należności?

 Co zrobić gdy nie możemy odzyskać polubownie należności od dłużnika ? Mamy kilka możliwości postępowania. W sytuacji gdy egzekucja z nieruchomości lub rachunku bankowego dłużnika okazuje się bezskuteczna, wierzycielowi przysługują poniżej wskazane możliwości.

Możliwość 1

Wierzyciel może skierować do komornika wniosek o rozszerzenie przedmiotu egzekucji do rzeczy ruchomych dłużnika, o istnieniu których wierzyciel posiada wiedzę. Dla skuteczności, we wniosku egzekucyjnym należy dokładnie określić przedmioty ruchome należące do dłużnika.

Możliwość 2

Kolejnym rozwiązaniem będzie złożenie do sądu wniosku o wyjawienie majątku dłużnika. Wyjawienie majątku polega na złożeniu w sądzie przez dłużnika wykazu posiadanego majątku (rzeczy ruchome, wierzytelności i inne prawa majątkowe, nieruchomości) z podaniem miejsca, gdzie te składniki majątku się znajdują. Procedurę wyjawienia majątku kończy złożenie przez dłużnika uroczystego przyrzeczenia, że „wykazany majątek jest prawdziwy i zupełny” (art. 913 k.p.c.).

Możliwość 3

Istnieje również możliwość zlecenia dochodzenia należności firmie windykacyjnej. Trzeba jednak pamiętać, że tego rodzaju usługi nie są tanie. Firmy windykacyjne pobierają prowizje, których wysokości są uzależnione od wartości przeterminowanej należności, długości przeterminowania (czy mamy do czynienia z 30-dniowym czy 180-dniowym przeterminowaniem) oraz stanu prawnego należności przeterminowanej (czy jest ona stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądowym, czy stwierdzono bezskuteczność egzekucji). Im bardziej skomplikowana sytuacja prawna należności i dłuższe przeterminowanie, tym wyższa będzie prowizja firmy windykacyjnej. Wysokość prowizji może sięgać nawet 20% od wartości odzyskanej kwoty. Poza tym oprócz prowizji firmy windykacyjne pobierają opłatę wstępną.

Możliwość 4

Wierzyciel może złożyć wniosek o wpisanie dłużnika do Krajowego Rejestru Długów. Sam wpis nie przyczyni się do odzyskania utraconych pieniędzy, ale może dłużnikowi nieco „skomplikować życie” w sprawie np. zaciągnięcia kredytu, czy zakupu telefonu komórkowego.

Komornik, wobec bezskuteczności czynności egzekucyjnych podejmie decyzję o umorzeniu postępowania (art. 823 - 825 k.p.c.), co wcale nie musi oznaczać pozbawienia wierzyciela szans na odzyskanie własnych pieniędzy.

W każdym czasie, pomimo bezskuteczności wcześniej prowadzonej egzekucji, wierzyciel ma prawo wystąpić z kolejnym wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Może się wówczas okazać, że dłużnik podjął zatrudnienie i można prowadzić egzekucję z wynagrodzenia.

Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Od roku każda osoba fizyczna własną działalność gospodarczą może przekształcić w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Taką zmianą mogą być zainteresowani przedsiębiorcy planujący rozszerzyć swoją działalność na rynki zagraniczne. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest międzynarodowo bardziej rozpoznawalna niż firma osoby fizycznej. Zastanawiasz się nad taką zmianą? Przeczytaj o czym musisz pamiętać, przekształcając swoją firmę w spółkę z o.o.

Na początek słów kilka o wadach i zaletach przekształcania działaności gospodarczej w spółkę. Musisz być pewien czy przekształcenie na pewno Ci się opłaci. Oczywiście zalet jest znacznie więcej, ale trzeba brać pod uwagę także wady, aby być wiadomym wszystkich konsekwencji. Zacznijmy więc od zalet.

Przede wszystkim ogromną zaletą jest ograniczona odpowiedzialność wspólników, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionych wkładów. Ponadto spółka z o.o. daje możliwość zaangażowania dużej ilości kapitału, a przez co staje się bardziej wiarygodna. Oprócz tego, do kierownictwa spółki możesz powołać osoby nie będące współpracownikami. Kolejną zaletą jest możliwość prowadzenia w tej formie praktycznie wszystkich rodzajów przedsiębiorstw.

Pamiętaj, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Spółka pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji i ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem.

Jeśli już jesteś pewien, że przekształcisz d.g. w spółkę z o.o. przeczytaj teraz o wadach, jakie niesie ze sobą ta zmiana. Główną wadą przekształcenia d.g. w spółkę z o.o. jest wysoki koszt uruchomienia, a także konieczność spełnienia licznych warunków formalnych. Koniecznością jest prowadzenie ksiąg rachunkowych, które niejednemu przedsiębiorcy sprawiły wiele problemów. Poza tym, dochody są podwójnie podatkowane - spółka jako osoba prawna rozlicza się z CITem, wspólnicy otrzymują wypłaty potrącone i obciążone zryczałtowanym podatkiem w wysokości 19%.

Jak już wspomniałam, przekształcenie w spółkę z o.o. to spore koszty. Sporządzenie planu przekształcania w formie aktu notarialnego, opłacenie biegłego rewidenta, sporządzenie umowy spółki, odprowadzenie podatku od czynności cywilnoprawnych - to tylko część kosztów, które będziesz musiał ponieść.

Jeśli jesteś zdecydowany na zmiany, to jesteś na pewno przygotowany na koszty związane z tymi zmianami. Dlatego przedstawiam Ci 5 etapów przekształcania firmy osoby fizycznej w spółkę z o.o.

Etap 1 - sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinia biegłego rewidenta. Zaczynają się pierwsze schody. Cóż, nikt nie mówił, że zakładanie jakiejkolwiek firmy może obejść się bez nadmiernej papierologii. Plan powinien zawierać ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy.

Etap 2 - złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy. Oświadczenie należy sporządzić w formie aktu notarialnego.

Etap 3 - powołanie członków organów spółki przekształconej. Zarząd jest obligatoryjnym organem spółki z o.o., dlatego należy powołać co najmniej jednego członka. Natomiast nie jest konieczne powoływanie członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki z o.o. Najprostszym rozwiązaniem (i w dodatku legalnym) jest powołanie członków organów spółki przekształconej w akcie notarialnym zawierającym umowę spółki.

Etap 4 - zawarcie umowy. Umowę należy zawrzeć oczywiście w formie aktu notarialnego. Powinna obejmować: nazwę firmy (nie musi być taka sama jak wcześniej) i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki, wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominałów objętych przez wspólnika, czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony).

Etap 5 - wpisy w rejestrach przedsiębiorców. Ostatnim, na szczęście, etapem jest dokonanie w rejestrze przedsiębiorców wpisu spółki przekształconej i wykreślenie przedsiębiorcy przekształcanego z CEIDG. Oczywiście taki rejestr nie może się obyć bez uiszczenia stosownej zapłaty oraz złożenia odpowiednich dokumentów.

Od 2013 r. każdy będzie mógł przystapić do dobrowolnych ubezpieczeń

Już niedługo poszerzy się grono osób, które będą mogły przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Od 1 stycznia 2013 r. wejdą w życie przepisy ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2012 r., poz.637). Regulacje w niej zawarte odnoszą się min. do przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nowe brzmienie art. 7 tej ustawy pozwoli osobom, które nie spełniają warunków do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym przystąpić do tych ubezpieczeń na zasadzie dobrowolności. Z możliwości takiej będą mogły skorzystać min. osoby świadczące pracę na podstawie umowy o dzieło, osoby nigdzie niepracujące.
Jeśli zatem osoba, która nie posiada żadnego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS, zechce przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnrgo i rentowego, to składki na te ubezpieczenia ( w tym zakresie ustawodawca nie przewidział zmian) będzie opłacać od zadeklarowanej podstawy, która nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Zwracam jednocześnie uwagę, że do tej pory dobrowolne składki na ebezpieczenie emerytalne i rentowe mogą opłacać jedynie osoby enumeratywne wymienione w art.7 pkt 1-7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Prawo to przysługuje przykładowo:
- małżonkom pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i w innym misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą,
- studentom oraz uczestnikom studiów doktoranckich, jeżeli nie podlegają tym ubezpieczeniom z innego tytułu,
- alumnom seminariów duchownych, nowicjuszom, postulantom i juniorystom do ukończenia 25 roku życia,
- posłom do Parlamentu Europejskiego wybranym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kiedy pracodawca wypłaca świadczenie urlopowe

Na gruncie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie obowiązują regulacje, wskazujące na kategorie pracodawców wypłacających świadczenie urlopowe obowiązkowo. Świadczenie urlopowe ma zatem tylko i wyłącznie charakter uznaniowy. Tak więc pracodawcy, którzy według stanu na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego zatrudniają mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, nie mają obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych ani wypłacania świadczenia urlopowego. Świadczenie urlopowe jest wypłacane raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Świadczenie należy się z mocy prawa i nie jest uzależnione np. od stażu pracy. Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – zwanej dalej uzfśs lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe. Regulacja ta nie dotyczy pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy tworzą fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników. Pracodawcy mogą dobrowolnie utworzyć fundusz lub mogą wypłacać pracownikom świadczenie urlopowe. O nieutworzeniu funduszu i niewypłacaniu świadczenia urlopowego pracodawcy muszą odpowiednio poinformować pracowników. Pracodawcy, zatrudniający co najmniej 20 pracowników, objęci układem zbiorowym pracy lub zobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania informację w sprawie nietworzenia funduszu zamieszczają w wymienionych aktach. Pozostali pracodawcy, u których akty te nie obowiązują, przekazują informację pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego (do 31 stycznia danego roku) w sposób przyjęty u danego pracodawcy (np. przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, przez wręczenie pracownikom pism informujących w tej sprawie, przesłanie informacji pocztą elektroniczną). Pracodawca ma obowiązek informowania pracowników w każdym kolejnym roku kalendarzowym, chyba że pracodawca zmienił decyzję i zamierza utworzyć fundusz lub wypłacać świadczenie urlopowe. Wówczas pracodawca nie przekazuje pracownikom informacji o nietworzeniu funduszu i niewypłacaniu świadczenia urlopowego. Pracodawca wydaje wówczas regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub wypłaca pracownikom świadczenie urlopowe. Zasady wypłaty świadczenia urlopowego Świadczenie urlopowe wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Świadczenie należy się z mocy prawa, nie jest uzależnione od stażu pracy, okresu zatrudnienia u danego pracodawcy czy pełnionej funkcji. Wypłata świadczenia nie zależy też od sytuacji życiowej, rodzinnej czy materialnej pracownika. Pracodawca wypłaca świadczenie „z urzędu”, pracownik nie jest zobowiązany do składania jakichkolwiek wniosków w tej sprawie. A zatem, to pracodawca pilnuje terminów wypłaty tego świadczenia dla poszczególnych pracowników. Świadczenie należy wypłacić najpóźniej w przeddzień urlopu wypoczynkowego. W odniesieniu do świadczenia urlopowego nie ma znaczenia, czy urlop wykorzystywany przez pracownika jest urlopem zaległym – z roku poprzedniego, czy też jest to urlop przysługujący za rok bieżący. Warto wskazać, że ustawodawca posługuje się pojęciem „14 kolejnych dni kalendarzowych” co nie jest równoznaczne z 14 dniami urlopu. Chodzi tu o dni kolejne wraz ze świętami i dniami wolnymi od pracy, które do urlopu nie wchodzą. W przypadku nieudzielania pracownikowi urlopu przez pracodawcę lub też przesunięcia go przez pracodawcę pracownik nie nabędzie prawa do świadczenia urlopowego. Wydaje się jednak, że pracownikowi przysługuje w takim przypadku roszczenie o odszkodowanie odpowiadające wysokości utraconego świadczenia urlopowego.

Sprzedaż własnej należności - w rozliczeniu podatkowym uwzględnia się jej wartość łącznie z VAT - uchwała NSA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął następującą uchwałę: "Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) albo na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.) następuje przy uwzględnieniu wartości wierzytelności z należnym podatkiem od towarów i usług."

(Uchwała z 11 czerwca 2012 r., sygn. akt I FPS 3/11).

Na podstawie powołanych wyżej przepisów, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio na podstawie art. 14 ustawy o PDOF lub art. 12 ust. 3 ustawy o PDOP, została zarachowana jako przychód należny.

Przepisy te były dotychczas różnie interpretowane. Wprawdzie organy podatkowe jednolicie uważały, że przy obliczaniu tej straty należy uwzględnić tylko tę część należności, która była przychodem należnym, czyli bez VAT, gdyż ten nie jest zaliczany do przychodów należnych. To jednak sądy administracyjne różnie orzekały. Dlatego Prezes NSA zwrócił się do składu poszerzonego o podjęcie uchwały rozstrzygającej te kwestie. Nie będzie już zatem wątpliwości, że przy ustalaniu tej straty należy uwzględnić całą wartość należności, czyli łącznie z VAT.

Przykładowo, jeśli podatnik sprzedał wyroby na kwotę 1.000 zł + VAT 230 zł, do przychodów z działalności gospodarczej zaliczy 1.000 zł.

Jeśli następnie sprzedał tę należność to - uwzględniając powyższą uchwałę NSA - do kosztów zaliczy całą jej wartość, czyli 1.230 zł, a nie - jak by to wynikało z dotychczasowych wyjaśnień organów podatkowych czy niektórych wyroków sądów - kwotę 1.000 zł.

Korzystne dla podatników stanowisko wynikało już z ostatnich wyroków sądów, np. NSA w wyroku z 31 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2273/10 orzekł, iż wykładnia językowa, systemowa wewnętrzna, jak i celowościowa przemawiają za przyjęciem, że w przypadku sprzedaży należności kosztem uzyskania przychodów jest cała wartość należności wraz z należnym podatkiem od towarów i usług (brutto), o tę bowiem kwotę podatnik, zbywając wierzytelność, uszczupli swój majątek. Nie może bowiem ulegać wątpliwości, że takiej kwoty podatnik - wierzyciel mógł żądać od swojego kontrahenta - dłużnika.

Kto i jak może zawiesić działalność firmy?

Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników, to bez względu na to, w jakiej formie jest prowadzona działalność, ma prawo ją zawiesić na maksymalnie 2 lata. Obecnie procedura zgłoszenia zawieszenia jest bardzo prosta i dla jednoosobowych przedsiębiorców odbywa się poprzez złożenie wniosku w CEIDG. Taki wniosek można złożyć m.in. za pośrednictwem Internetu.

Podstawową przesłanką umożliwiającą dokonanie zawieszenia jest konieczność niezatrudniania w momencie zawieszenia pracowników. Przy czym przez przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników należy rozumieć przedsiębiorcę, który nie nawiązał stosunku pracy z pracownikami, w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Stosownie do art. 2 tej ustawy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Osoba zatrudniona jest osobą pozostającą w stosunku pracy i tym samym jest stroną tego stosunku. Warto też pamiętać, iż np. pozostawanie przez pracownika na zwolnieniu lekarskim czy urlopie wychowawczym nie powoduje ustania takiego stosunku, a co za tym idzie, przedsiębiorca nie ma prawnej możliwości skorzystania z instytucji zawieszenia. Osoby wykonujące pracę w ramach innego stosunku prawnego (np. na podstawie umowy zlecenia) nie są pracownikami i ich współpraca z przedsiębiorcą nie zamyka mu drogi do zawieszenia działalności firmy.

Maksymalny okres zawieszenia może wynieść 24 miesiące. Firma może jednak zostać zawieszona jedynie na 30 dni (to najkrótszy termin, na jaki można przerwać działalność). Przy czym jeżeli zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni tego miesiąca przypadającą w danym roku kalendarzowym. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach.

Choć z instytucji zawieszenia korzystają zazwyczaj jednoosobowi przedsiębiorcy, to zawieszenia mogą teoretycznie dokonywać również spółki. Przy czym, co oczywiste, musi być spełniony warunek niezatrudniania przez spółkę pracowników. W praktyce jest to właśnie najczęstsza przeszkoda w dokonaniu zawieszenia.

W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Oznacza to, iż wszyscy wspólnicy posiadający odrębne wpisy w CEIDG muszą złożyć stosowne zgłoszenia o zawieszeniu działalności w ramach spółki w CEIDG.

Również przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Jeżeli dany przedsiębiorca wykonuje działalność w różnych formach prawnych, np. jako wspólnik spółki cywilnej i jednoosobowy przedsiębiorca, wówczas także może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form.

W okresie zawieszenia przedsiębiorca:

-ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

-ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (np. regulować opłaty za najem, gaz, energię elektryczną, prowadzenie rachunku bankowego, abonament telefoniczny, podatek od nieruchomości, opłaty za użytkowanie wieczyste itp.),

-ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,

-ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,

-wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa,ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,

-może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla czynnych przedsiębiorców.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie działalności firmy następuje na wniosek przedsiębiorcy. Jednoosobowi przedsiębiorcy wpisani do CEIDG dokonują zgłoszenia na formularzu CEID-1 (on-line bądź w wybranym urzędzie gminy).

Okres zawieszenia rozpoczyna się od dnia wskazanego przez przedsiębiorcę we wniosku (przy czym nie może być to wcześniejszy dzień niż dzień złożenia wniosku, może być natomiast późniejszy). Zawieszenie trwa do dnia złożenia przez przedsiębiorcę wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. W stosunku do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie i trwa do dnia poprzedzającego dzień wznowienia działalności.

Zgłaszanie informacji o zawieszeniu oraz o wznowieniu działalności firmy w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego następuje na podstawie przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.)

Różnice kursowe

Zgodnie z postanowieniami MSR przy przeliczaniu należności i zobowiązań a także wszelkich innych pozycji wyrażonych w walucie obcej należy stosować postanowienia MSR 21 . Choć na pierwszy rzut oka wydają się one rozbieżne od regulacji ustawy o rachunkowości, to jednak ze względu na fakt, iż w § 22 MSR 21 dozwolone jest stosowanie kursu zbliżonego do kursu wskazanego w przepisach regulujących przeliczanie na dzień zawarcia transakcji i na dzień bilansowy, w praktyce spółki stosują identyczne zasady jak te, które wynikają z polskiego prawa bilansowego.

Warto jednak dla porządku wskazać zasady dosłowne: Waluta obca jest walutą inną niż waluta funkcjonalna jednostki, a walutą funkcjonalną jest waluta głównego, podstawowego środowiska ekonomicznego podmiotu - niekoniecznie złoty polski. Pozycje pieniężne stanowią posiadane jednostki waluty oraz należności i zobowiązania przypadające do otrzymania lub zapłaty, w ustalonej lub możliwej do ustalenia liczbie jednostek waluty. Natychmiastowy kurs wymiany stanowi kurs wymiany natychmiastowego wykonania - czyli jest to kurs kupna banku, do którego mogłaby wpłynąć kwota płacona przez odbiorcę, albo kurs sprzedaży banku, w którym dokonywalibyśmy płatności za zobowiązanie. Kurs zamknięcia stanowi natychmiastowy kurs wymiany na dzień bilansowy- czyli jest to kurs kupna banku z dnia bilansowego, do którego mogłaby wpłynąć kwota płacona przez odbiorcę, albo kurs sprzedaży banku z dnia bilansowego, którym dokonywalibyśmy płatności za zobowiązanie.   Transakcję w walucie obcej początkowo ujmuje się w walucie funkcjonalnej, stosując do przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej natychmiastowy kurs wymiany waluty funkcjonalnej na walutę obcą, obowiązujący na dzień zawarcia transakcji, a więc tylko po kursach kupna i sprzedaży banku. Na każdy dzień bilansowy pozycje pieniężne w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu zamknięcia, zatem tylko po kursach banków. Powyższe zasady mogą więc być dość uciążliwe, zatem wykorzystuje się następujące postanowienie, zawarte w MSR 21  § 22: "Z przyczyn praktycznych często stosuje się kurs zbliżony do rzeczywistego kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji, na przykład zastosować można kurs średni w danym tygodniu lub miesiącu dla każdej waluty obcej, w której zrealizowano transakcje w danym okresie".

Początkowa wycena nieruchomości inwestycyjnych

Zasada podstawowa
Nieruchomość inwestycyjna powinna być początkowo wyceniona według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. Przy początkowej wycenie uwzględnia się koszty przeprowadzenia transakcji.
Podobnie jak w przypadku innych aktywów, na cenę nabycia nieruchomości składa się cena zakupu powiększona o wszelkie koszty bezpośrednio związane z transakcją zakupu. Do kosztów bezpośrednio związanych z transakcją zakupu zalicza się na przykład:

• opłaty za obsługę prawną,
• podatek od zakupu nieruchomości
• pozostałe koszty transakcji.

Wytworzenie nieruchomości we własnym zakresie
Jeśli jednostka wytwarza nieruchomość we własnym zakresie, wówczas kosztem wytworzenia nieruchomości zbudowanej przez jednostkę jest jej koszt ustalony na dzień zakończenia budowy i przystosowania do użytkowania. Do tego momentu nieruchomość wyceniana jest zgodnie z  MSR 16. Z dniem zakończenia budowy nieruchomość staje się nieruchomością inwestycyjną.
Odroczenie płatności
Jeżeli płatność za nieruchomość jest odroczona, ceną nabycia będzie równowartość ceny płatnej w gotówce. Różnica między ceną gotówkową a łączną kwotą płatności ujmowana jest jako koszt z tytułu odsetek w okresie kredytowania.
Wycena inwestycji po początkowym ujęciu
Jednostka, dokonując wyboru zasad rachunkowości w odniesieniu do nieruchomości inwestycyjnych, powinna wybrać jako zasadę rachunkowości jedną z metod wyceny: model wartości godziwej lub model ceny nabycia a następnie stosować wybraną metodę wyceny do wszystkich swoich nieruchomości inwestycyjnych.
Uwaga!
Wybrany model wyceny dotyczy wszystkich nieruchomości zakwalifikowanych do inwestycji. Jest tylko jeden wyjątek od tej reguły - gdy nieruchomość wyceniana jest według wartości godziwej, wówczas nie może być dalej w ten sposób wyceniana, ponieważ brak podstaw i informacji do takiej wyceny.
Warto pamiętać, że zgodnie zMSR 8 Zasady ( polityka ) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów można dobrowolnie zmienić zasadę rachunkowości, pod warunkiem że zapewni ona bardziej właściwą prezentację transakcji, innych zdarzeń lub warunków w sprawozdaniu finansowym jednostki. Jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby zmiana modelu wartości godziwej na model ceny nabycia uczyniła prezentację bardziej właściwą.
Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1a UoR inwestycje w nieruchomości wycenia się na dzień bilansowy według zasad stosowanych do środków trwałych lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej. Przy czym od 2009 r. skutki zmian wyceny oraz wszelkie koszty i przychody związane z taką inwestycją powinny być odnoszone na "Pozostałe przychody operacyjne"/"Pozostałe koszty operacyjne".

Zatrudnienie osoby przebywającej na świadczeniu przedemerytalnym

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w każdym przypadku powoduje obowiązek wszystkich ubezpieczeń w ZUS. Pracodawca opłaca za osobę przebywającą na świadczeniu przedemerytalnym składki ubezpieczeniowe na zasadach i w sposób przewidziany dla pracowników. Bez znaczeniu jest także że przebywa on na wskazanym świadczeniu.
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega obigatoryjnie ubezpieczeniom społecznym  wszystki ryzyk tz. emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Ubezpieczenia te są dla pracownika obowiązkowe od dnia nawiązania przez niego stosunku pracy do dnia jego ustania.
Zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS dokonuje pracodawca na formularzu ZUS ZUA , z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX - gdzie piąty znak tego kodu informuje o ustalonym prawie do emerytury bądź renty , zaś szósty znak kodu tego ubezpieczenia to informacja o stopniu niepełnosprawności osoby ubezpieczonej.
Pracodawca sporządza i przekazuje do ZUS  za danego pracownika za każdy miesiąc dokumenty rozliczeniowe tj. ZUS RCA oraz deklarację rozliczeniową ZUS DRA. W tych dokumentach uwzględnia należne składki ubezpieczeniowe od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji pracownika oskładkowanych wypłat od pierwszego do ostatniego  dnia miesiąca kalendarzowego, którego dokumenty te dotyczą.

Powyższe uregulowania  wynikają z :
- art. 66 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) oraz
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniu opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)

Jakie są vatowskie skutki sprzedaży lokalu mieszkalnego nabytego przez czynnego podatnika VAT po pierwszym zasiedleniu?

Przykład:
Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (płatnik VAT) zakupiła w 2011r. nowe mieszkanie od dewelopera z 8% VAT, traktując je, jako towar do przyszłej odsprzedaży w ramach prowadzonej działalności. Aktualnie w mieszkaniu prowadzone są prace (ulepszenia ze stanu deweloperskiego), polegające na montażu podłóg, wyposażeniu kuchni itp. Całkowity koszt tych ulepszeń nie przekroczy 10% wartości początkowej lokalu.

Jeżeli mieszkanie zostałoby sprzedane przez upływem dwóch lat od jego nabycia, które jest tożsame z pierwszym zasiedleniem, to w takim przypadku do sprzedaży zastosowanie miałaby 8% stawka VAT, pod warunkiem, że spełnia ono warunki przewidziane dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (powierzchnia użytkowa nie przekraczająca 150m2). Gdyby natomiast mieszkanie zostało sprzedane po upływie dwóch lat, a nabywcą nie był inny czynny podatnik VAT, to w takim przypadku transakcja ta byłaby zwolniona od podatku.
Nakłady ulepszające

Kryterium okresowe, mogące mieć ewentualne znaczenie dla celów VAT, dotyczy okresu dwuletniego, który jest liczony pomiędzy momentem pierwszego zasiedlenia a dostawą. Skoro przepisy uptu odsyłają nas do regulacji zamieszczonej w przepisach updof dotyczących nakładów ulepszających, tym samym muszą być spełnione wszystkie warunki tejże ustawy, które normują kwestię ulepszenia.

Stąd też regulacja uptu dotyczy takiego przypadku, w którym w momencie zakupu mamy do czynienia ze zdatnym i kompletnym lokalem mieszkalnym, który po nabyciu był ulepszany w drodze ponoszenia nakładów w wysokości, co najmniej 30% wartości początkowej. Z tego też względu w naszym przypadku nie mamy do czynienia z ulepszeniem lokalu mieszkalnego, ponieważ nie był on ani kompletny w momencie zakupu, ani też poczynione nakłady nie przekraczały 30% jego wartości początkowej. Dlatego też w naszym przypadku same nakłady ulepszające nie mają decydującego znaczenia dla ewentualnych skutków w VAT przy sprzedaży lokalu.

Stawka VAT

W odniesieniu do zapytania o stawkę podatku przy sprzedaży lokalu mieszkalnego przed upływem pięciu lat lub po upływie tego okresu niezbędne jest ustalenie, czy mamy do czynienia z pierwszym zasiedleniem, a tak jest w omawianym przypadku. Zgodnie z przepisami uptu przez zasiedlenie rozumie się, bowiem oddanie lokalu pierwszemu nabywcy po jego wybudowaniu, dokonane w ramach wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu - w naszym przypadku miało to miejsce po stronie dewelopera.

Okoliczność pierwszego zasiedlenia jest wielce istotna, ponieważ dostawy budynków lub ich części (lokale) - co do zasady - są zwolnione z VAT, o ile spełniają określone warunki.

Jak obliczać wynagrodzenie urlopowe

Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Jednak nie wszystkie składniki doliczane do pensji należy brać pod uwagę przy ustalaniu podstawy wynagrodzenia za urlop.

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Obliczając jego wysokość, należy uwzględnić stałe i zmienne składniki wynagrodzenia. Do podstawy obliczeń wlicza się m.in. wypłacony pracownikowi dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Nie wszystkie składniki doliczane do pensji będą brane pod uwagę przy ustalaniu podstawy wynagrodzenia za urlop. Listę składników niewliczanych do podstawy ustalania wynagrodzenia urlopowego zawiera § 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Do podstawy obliczania wynagrodzenia urlopowego nie wlicza się m.in.:

• jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
• wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
• gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej.

Pozostałe świadczenia niewskazane w § 6 rozporządzenia należy wliczyć do podstawy wynagrodzenia urlopowego.

Maksymalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe – informacja ZUS

W czerwcu, lipcu i sierpniu 2012 r. maksymalna podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe dla niektórych grup ubezpieczonych wynosi 9115,23 zł, czyli 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2012 r. – poinformował ZUS.
Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2012 r. wynosiło 3646,09 zł.

Informacja podana przez ZUS dotyczy: osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórców i artystów, osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, osób które prowadzą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Nakłady ponoszone w trakcie użytkowania - ulepszenia i remonty środków trwałych

Uregulowania MSR dotyczące klasyfikowania nakładów ponoszonych w trakcie użytkowania środków trwałych są takie same, jak obowiązujące przepisy ustawy o rachunkowości. O tym, czy powinniśmy powiększyć wartość początkową, czy też nie decyduje nie kwota poniesionych nakładów, ale ich charakter i wpływ na możliwość osiągania większych (zwiększonych w stosunku do początku okresu użytkowania) korzyści ekonomicznych z tego aktywa.
I tak - zgodnie z przepisami MSR 16 - nakłady na ulepszenia czyli podwyższenie wartości środków trwałych powinny korygować ich wartość początkową. Jeśli jednostki ponoszą w trakcie użytkowania nakłady na środek trwały muszą ocenić, czy nakłady te przyczyniają się do wzrostu wartości użytkowej, czy też jedynie służą bieżącemu utrzymaniu sprawności technicznej. MSR wskazuje, że późniejsze nakłady na pozycję rzeczowych aktywów trwałych, która została już ujęta jako składnik aktywów, powinny zostać dodane do wartości bilansowej tego składnika aktywów, o ile jest prawdopodobne, że jednostka gospodarcza uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne, które przewyższą korzyści możliwe do osiągnięcia w ramach korzyści pierwotnie oszacowanych, uzyskiwanych z już posiadanego składnika aktywów. Mamy wtedy do czynienia z ulepszeniem środka trwałego.
MSR nie określa żadnej minimalnej kwoty, która jest dolną granicą podwyższenia wartości początkowej, tak jak to czynią ustawy podatkowe (tu kwota 3.500 zł w roku podatkowym). To sama jednostka ma obowiązek indywidualnie ocenić, czy nastąpił wzrost wartości użytkowej, czy też nie.
Analogiczna zasada obowiązuje w polskim prawie bilansowym. Ustawa o rachunkowości, w art. 31 ust. 1 stanowi:
"Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do użytkowania wartość użytkową mierzoną okresem użytkowania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami".
Przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja i modernizacja
Omawiając na czym konkretnie polega przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja i modernizacja, można wskazać że:

• przebudową jest rezultat prac budowlanych, którego istotą jest zmiana struktury wewnętrznej obiektu już istniejącego, niepowodująca zwiększenia jego powierzchni ani też kubatury;
• rozbudowa polega na zwiększeniu, w wyniku prac budowlanych, powierzchni lub kubatury w szczególności budynku, budowli, linii technologicznych itp.;
• rekonstrukcja to ponowna budowa, w efekcie której nastąpi odtworzenie określonych elementów obiektu w przestrzeni zajmowanej dotychczas przez te elementy;
• adaptacja polega na przystosowaniu obiektu do nowej funkcji, której dotychczas nie pełnił;
• modernizacja to unowocześnienie, tj. wyposażenie obiektu bądź jego elementów składowych w urządzenia lub cechy, których wcześniej nie miał, będące wytworem nowszej myśli technicznej.

Zwrot róznicy podatku

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub zwrotu różnicy na rachunek bankowy. wynika to z art. 87 ust.1 ustawy Vat.
Według tego przepisu, podatnik sam decyduje o tym w jaki sposób rozlicza powstała w danym okresie rozliczeniowym nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym.
Zwrot bezpośredni nadwyżki podatku naliczonego nad naleznym jest prawem podatnika, z którego może ale nie musi skorzystać.
Może także zażądać zwrotu tylko części kwoty z nadwyżki a pozostałą część pozostawić do przeniesienia na nastepny okres.rozliczeniowy.
Termin zwrotu- to 60 dni od dnia złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy . Istenieje jednak możliwość zwrotu w krótszym terminie na wniosek podatnika w ciągu 25 dni licząc od dnia złożenia rozliczenia ale tylko w szczególnych przypadkach:
- gdy faktury dokumentujące kwoty należności zostały w całości opłacone,
- dokumenty celne, deklaracje importowe oraz decyzje celne także zostały opłacone,
- import towarów rozliczanego zgodnie z art.33a ustawy, WNT nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest usługobiorca ;ub dostawy towarów dla którego podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnegood tych transakcji.
Jeśli w okresie rozliczeniowym podatnik nie wykazywał żadnej sprzedaży, kwotę podatku naliczonego za ten okres przenosi się do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy, zas podatnik tez może wystapic o jego zwrto w terminie 180 dni. Może  oczywiście też wystąpić o skrócenie tego terminu do 60 dni ale w tym przypadku musi złozyć zabezpieczenie majatkowe.
Lecz pamiętajmy w każdym przypadku organ podatkowy może wystapic o przedłużenie terminu zrotu jeżeli zasadność zrotu wymaga dodatkowej weryfikacji.
Złożenie korekty deklaracji przez podatnika powoduje, że wszystkie terminy zwrotu liczymy ponownie od daty złożenia deklaracji korygującej.

Kryteria wyboru formy opodatkowania

         Aspekt prawny

Każda osoba fizyczna także występująca jako wspólnik w spółce cywilnej  rozpoczynająca działalność gospodarczą musi ją zarejestrować oczywiście przepisy wyłączają rolników, którzy nie mają obowiązku rejestrowania działalności                w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania pokoi       i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży domowych posiłków i świadczenia podobnych usług związanych z pobytem turystów  w gospodarstwie rolnym.

W przypadku wyboru formy opodatkowania dla działalności gospodarczej jedynie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą indywidualnie bądź w formie spółki lub uzyskujące przychody z najmu mają prawo do wyboru formy opodatkowania. Inne osoby fizyczne oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej rozliczają się wyłącznie na zasadach ogólnych oraz według podatku dochodowego od osób prawnych stosownie do swojego statusu.

W formie karty podatkowej mogą być tylko opodatkowani tak zwani drobni przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gastronomiczną oraz także w zakresie niektórych wolnych zawodów. Uproszczoną formę rozliczania się z urzędem skarbowym stanowi ryczałt ewidencjonowany ale w tej metodzie mogą się rozliczać przedsiębiorcy prowadzący i wykonywujący niektóre wolne zawody, oraz jeśli dalej kontynuują swoją działalność a obroty nie przekroczyły kwoty 150 000 euro. Rozliczenia według podatku liniowego 19 % nie mogą wybrać jedynie osoby, które w ramach swojej działalności gospodarczej  świadczą usługi na rzecz byłego pracodawcy, jakie w roku podatkowym lub w roku poprzednim wykonywały w ramach stosunku pracy u danego przedsiębiorcy.

Dochód uzyskiwany z działalności gospodarczej osób fizycznych   i spółek osobowych  z wyłączeniem spółek kapitałowych , jest zawsze dochodem osobistym podatnika PIT, który rozliczamy i opodatkowujemy według jednej  z omówionych wcześniej metod. Wszystkie limity przesądzające o konieczności wyboru formy opodatkowania dochodu lub rodzaju prowadzonej księgowości określane są w euro i od kilku lat pozostają nie zmienione.

Działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza- oznacza działalność zarobkową: wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającej na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych. Prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły,     z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art.10 ust. 1 pkt 1,2, i 4-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, przychodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów tak zwany nieograniczony obowiązek podatkowy.

Każdy krajowy podmiot gospodarczy prowadzący działalność gospodarczą na terenie Polski podlega zasadom opodatkowania obowiązującym    w danym kraju. Podstawy prawne nakładania podatków w Polsce są zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Konstytucja określa między innymi, że nakładanie oraz określenie podatków może    w Polsce następować tylko w formie ustawy.

Polskie prawo podatkowe przewiduje dwie formy opodatkowania dochodów działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne oraz spółki cywilne      i osobowe tych osób. Opodatkowanie na zasadach ogólnych, którego źródłem prawa jest Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz na zasadach podatku liniowego. Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku dochód, którego zasady wyznaczania i opodatkowania zostały przybliżone w rozdziale pierwszym. Druga forma opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej to dwa rodzaje ryczałtu który uregulowany jest Ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ustawa ta w odniesieniu do działalności gospodarczej dopuszcza dwie możliwości opodatkowania dochodów: karta podatkowa oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, także omówionych dokładnie w rozdziale pierwszym.

Możliwość wyboru formy opodatkowania uzależniona jest od dwóch czynników: rodzaju prowadzonej działalności oraz skali prowadzonej działalności mierzonej wysokością przychodów oraz wielkością zatrudnienia. Biorąc to pod uwagę trzeba zaznaczyć że założenie ksiąg rachunkowych to znaczy prowadzenie pełnej księgowości jest obowiązkowe dla osób fizycznych, spółek cywilnych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich, spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaż towarów, produktów  i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. Po przeliczeniu na złote jest to kwota 5 067 120 zł. Kwoty wyrażone w euro  przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy. Więc zanim się weźmiemy za wybór metody opodatkowania musimy się zaznajomić z przepisami jaką metodę możemy wybrać do danej działalności gospodarczej, którą zamierzamy prowadzić.

        Aspekt finansowy

Aspekt finansowy jest chyba jednym z najważniejszych kryteriów, które bierzemy pod uwagę wybierając formę opodatkowania, ponieważ wysokość opodatkowania i kwoty podatku jaki przyjdzie płacić przy danej działalności gospodarczej jest podstawowym kryterium wyboru danej formy opodatkowania dlatego dopiero gdy przejdziemy już przez mozolną procedurę wybrania formy opodatkowania to musimy się też liczyć z innymi kwestiami finansowymi jej wyboru, ponieważ w zależności od wybranej metody będziemy też potrzebować programu księgowego dzięki któremu będziemy ewidencjonować naszą działalność gospodarczą a jak widać poniżej ceny programów księgowych są bardzo zróżnicowane w zależności od formy podatkowej jaką wybraliśmy, oczywiście że najwięcej zapłacimy za program dla pełnej księgowości, ale cena wynika z jego złożoności i skomplikowanych procedur ewidencyjnych. Poniżej przedstawiłam parę programów księgowych ich opis i cenę za który moglibyśmy go nabyć, w zależności jaką wcześniej formę opodatkowania wybraliśmy.

Przykłady cen za programy księgowe do prowadzenia ewidencji księgowej przedsiębiorstwa

Tabela 4 Przykładowe ceny programów księgowych

Nazwa programu księgowego	Cena danego programu
Rachmistrz GT	488,00
RAKSSQL Finanse i Księgowość	1,590,00
Ala- mała księgowość	354,00
Ramzes Księgi Handlowe	1,450,00
Rewizor GT	1,199,00
SYMFONIA Finanse i Księgowość Premium	1,970,00
SYMFONIA Mała Księgowość Premium	690,00
Ramzes Ryczałt	280,00

Źródło: opracowanie własne

Druga ważna kwestia to czy sami będziemy prowadzić księgowość naszej firmy, trochę ryzykowny wybór chyba że mamy do tego kwalifikacji, czy zatrudnimy księgowego na etat lub część etatu do firmy, dobra rzecz mamy na miejscu pomoc    w trudnych sytuacjach podatkowych i na bieżąco informację o sytuacji finansowej naszej firmy, no ale to się wiąże też z dodatkowymi obciążeniami finansowymi nie tylko pensja dla księgowego ale także opłacenie od niej ZUS-u oraz podatku dochodowego od pracownika, nie zapomnijmy także o naszym ZUS-ie jako właściciela, który jest też dla nas dużym obciążeniem finansowym. Możemy oczywiście zlecić prowadzenie spraw księgowych naszej firmy odpowiedniemu biuru rachunkowemu, poniżej przedstawiam przykładowy cennik usług biura rachunkowego, to też spory wydatek ale na pewno konieczny, bez tego prowadzenie działalności gospodarczej i rozliczanie się z urzędami będzie bardzo trudne                i ryzykowne, przecież chcemy prowadzić ją zgodnie z przepisami prawnymi              i podatkowymi.

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych *

Tabela 5 Składki ubezpieczeń społecznych za 2010 rok

Rodzaj składki oraz konto	Z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym	Bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
Ubezpieczenia społeczne ** konto: 83 1010 1023 0000 2613 9510 0000	559,49 zł	513,24 zł
Ubezpieczenie zdrowotne konto: 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000	233,32 zł	233,32 zł
Fundusz Pracy konto: 73 1010 1023 0000 2613 9530 0000	46,25 zł	46,25 zł

Źródło : www. mf.gov.pl

* dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność, dla których minimalną podstawę wymiaru stanowi kwota 1887,60 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na rok 2010)

** kwota składki na ubezpieczenie wypadkowe obliczona stopą procentową w wysokości 1,67% obowiązującą od 1 kwietnia 2009 r., właściwą dla płatników składek zgłaszających w poprzednim roku kalendarzowym do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie miesięcznie nie więcej niż 9 osób. W okresie od 1 kwietnia 2006 r. do 31 marca 2009 r. stopa procentowa dla takich płatników wynosiła 1,8%. [6]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w 2010 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 395,10 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2010 r.). Możemy z nich korzystać tylko przez okres dwóch lat od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej i to pod warunkiem, że wcześniej w okresie pięciu lat nie prowadziliśmy żadnej działalności gospodarczej[7].

Za 2010 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych osób nie może być niższa niż:

Tabela 6 Składki na ubezpieczenie społeczne  w 2010 roku korzystające z ulgi ZUS na dwa lata

77,12 zł	(tj. 19,52%) na ubezpieczenie emerytalne
23,71 zł	(tj. 6%) na ubezpieczenia rentowe
9,68 zł	(tj. 2,45%) na ubezpieczenie chorobowe

Źródło: www. mf.gov.pl

Dla wszystkich ubezpieczonych wysokość składek na poszczególne ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r. wynosi:

Tabela 7 Składki procentowe ubezpieczeń społecznych

ubezpieczenie emerytalne	19,52% podstawy wymiaru
ubezpieczenia rentowe
- od 1.01.1999 r. do 30.06.2007 r.	13,00% podstawy wymiaru
- od 1.07.2007 r. do 31.12.2007 r.	10,00% podstawy wymiaru
- od 1 stycznia 2008 r.	6,00% podstawy wymiaru
ubezpieczenie chorobowe	2,45% podstawy wymiaru
ubezpieczenie wypadkowe:
- od 1.01.1999 r. do 31.12.2002 r.	1,62% podstawy wymiaru
- od 1.01.2003 r. do 31.03.2006 r.	od 0,97% do 3,86% podstawy wymiaru
- od 1.04.2006 r. do 31.03.2007 r.	od 0,90% do 3,60% podstawy wymiaru
- od 1.04.2007 r. do 31.03.2009 r.	od 0,67% do 3,60% podstawy wymiaru
- od 1.04.2009 r.	od 0,67% do 3,33% podstawy wymiaru

Źródło: www. mf.gov.pl

Jak widzimy zarówno składki za nasze ubezpieczenie jako właściciela firmy i składki odprowadzane od pracowników, procentowo są takie same, kwotą minimalnego wynagrodzenia w 2010 roku dla pracującego na pełen etat jest kwota 1,317,00, od której odprowadzamy ZUS oraz podatek dochodowy wyliczony według skali progresywnej, którą tabelę zamieściłam w rozdziale pierwszym omawiając metodę opodatkowania na zasadach ogólnych.

Poniżej przedstawiam przykładowy cennik za usługi księgowe według różnych form podatkowych.

Tabela 8 Przykładowy cennik usług księgowych

KLIENCI POSIADAJĄCY UMOWY O PROWADZENIE URZĄDZEŃ KSIĘGOWYCH (OPŁATA W FORMIE RYCZAŁTU)
PROWADZENIE EWIDENCJI PRZYCHODÓW BEZ EWIDENCJI VAT
do 5 dokumentów	100 zł
do 30 dokumentów	150 zł
do 100 dokumentów	300 zł
PROWADZENIE KSIĘGI PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW BEZ EWIDENCJI VAT PROWADZENIE EWIDENCJI PRZYCHODÓW Z EWIDENCJĄ VAT
do 5 dokumentów	150 zł
do 30 dokumentów	200 zł
do 100 dokumentów	300 zł
PROWADZENIE KSIĘGI PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW Z EWIDENCJĄ VAT
do 5 dokumentów	200 zł
do 30 dokumentów	300 zł
do 100 dokumentów	400 zł
PROWADZENIE KSIĄG HANDLOWYCH
do 30 dokumentów	800 zł
do 100 dokumentów	1100 zł
sprawozdania roczne (bilans)	1-3 opłaty miesięczne
ROZLICZENIA PRACOWNIKÓW
Listy płac, kartoteki wynagrodzeń, deklaracje ZUS, PIT-4, PIT-11	cena od osoby
do 5 osób	30 zł
powyżej 5 osób	25 zł
umowy zlecenia, umowy o dzieło	od 20 zł
OPŁATY POZOSTAŁE
zamknięcie roku KPIR, Ewidencja Przychodu	opłata za grudzień

NOWI KLIENCI
DEKLARACJE
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy	100 zł
VAT-7	100 zł
PIT-28	100 zł
PIT-11 / PIT-8B	70 zł
Dokumenty rozliczeniowe ZUS pracodawcy	70 zł
ZAPISY W EWIDENCJACH OPŁATA ZA 1 ZAPIS
Ewidencja przychodu	2 zł
Księga Przychodów i rozchodów	3 zł
Ewidencja VAT sprzedaży	2 zł
Ewidencja VAT zakup	2 zł
SPRAWOZDANIA DO URZĘDU STATYSTYCZNEGO
Osoby fizyczne	od 30 zł
Osoby prawne	od 50 zł

Źródło: www. usługi.ceny.rach.pl

Wymieniłam powyżej tylko dwa główne podstawowe czynniki, które wliczamy do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, ale są przecież jeszcze związane z zatrudnieniem pracowników, pomieszczeń gospodarczych i biurowych, ubezpieczeniem firmy i pozostałe, które są uwarunkowane od skali i formy działalności gospodarczej, którą zamierzamy prowadzić. Wszystkie te koszty finansowe musimy zliczyć na samym początku zanim zaczniemy prowadzić działalność gospodarczą, bo to da nam obraz czy jesteśmy wstanie wygenerować takie przychody, które umożliwią nam po odjęciu wszelakich kosztów na otrzymanie takiego dochodu, który nam umożliwi dalszy rozwój firmy a nie wpędzi w tarapaty finansowe. Jak widać wybór metody opodatkowania to poważny wybór na wielu płaszczyznach.

        Aspekt informacyjny

Jedno także z podstawowych kryteriów wyboru formy opodatkowania działalności gospodarczej to aspekt informacyjny. Ponieważ wybierając najprostszą formę opodatkowania jak ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa mamy wyłącznie informację o przychodach jakie uzyskaliśmy, są to informacje widoczne dla nas lub dla zewnętrznych instytucji lub kontrahentów. Wybierając formę  działalność na zasadach książki przychodów i rozchodów, mamy już  bardzo ogólne ale możliwość uzyskania informacji podstawowych o kwotach  naszych kosztów:

Ø     kwotę zakupu towaru,

Ø     koszty uboczne zakupu towarów,

Ø     kwotę wynagrodzeń,

Ø     pozostałe wydatki.

Sami musimy ustalić czy dla nas jest to wystarczająca informacja   a także dla zewnętrznych odbiorców i kontrahentów z którymi chcemy współpracować. Musimy ustalić jakie informację, które możemy pozyskać  z ewidencji księgowej są dla nas ważne a także jakie będą potrzebne dla innych instytucji. Wiadomo, że jeśli planujemy działalność na małą skalę, jako mały podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą VAT nie przekroczyła w 2009 roku wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro to jest 5 067 000 zł., to może te informacje wymienione powyżej starczą. Lecz jeśli planujemy naszą działalność na duża skale    i chcemy uzyskać jak najlepszy zakres informacyjny       z ewidencji gospodarczej na temat sytuacji finansowej naszej firmy, to najlepszą metodą jest pełna księgowość, którą możemy wybrać dobrowolnie nawet jeśli nie przekraczamy limitu koniecznego do przejścia na księgi handlowe. Ponieważ racjonalne prowadzenie działalności gospodarczej wymaga zachowania przez przedsiębiorcę odpowiedniej relacji między osiągniętymi przychodami                      a ponoszonymi kosztami. A prowadząc pełną księgowość mamy pełny obraz rentowności czyli stanu finansowego firmy wyrażonego wynikiem finansowym osiągniętym z działalności gospodarczej.

Wynik finansowy przedsiębiorstwa jest jedna  z najważniejszych miar przecież jego sprawności i kondycji finansowej. Powstaje on w rezultacie zsumowania wyników zwyczajnych jak  i wyników nadzwyczajnych, które powstały w skutek jakiś nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Najprościej mówiąc jest to różnica pomiędzy kwotą wygenerowanych przychodów oraz wartością powstałą        z tego tytułu kosztów, składa on się z poszczególnych poziomów wynikowych:

Ø     działalność podstawowa,

Ø     działalność operacyjna,

Ø     działalność gospodarcza,

Ø     uwzględnienie zdarzeń nadzwyczajnych,

Ø     poziom wyniku finansowego brutto.

Do podstawowych czynników, które wpływają na wynik finansowy to przecież:

Ø     przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów oraz materiałów,

Ø     pozostałe przychody operacyjne,

Ø     przychody finansowe,

Ø     koszty działalności operacyjnej,

Ø     pozostałe koszty operacyjne,

Ø     koszty finansowe,

Ø     saldo zysków i strat nadzwyczajnych.

Dzięki prowadzeniu naszej działalności gospodarczej przy pomocy księgi handlowej mamy pełny obraz ponoszonych przez nas kosztów, które są wyszczególnione według różnych kryteriów:

Ø     według ich struktury:

§      koszty proste: koszty zaliczane do rodzajowych,

§  koszty złożone: które posiadają strukturę wewnętrzną na przykład : koszty wytworzenia jak materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia itp.

Ø     według ich związku z produktami:

§      koszty bezpośrednie: można je przypisać do danego produktu bezpośrednia,

§      koszty pośrednie: wspólne dla większej liczby produktów.

Ø     według miejsc ich powstawania: koszty wydziałów podstawowych, koszty wydziałów zaopatrzenia, koszty wydziału zbytu itp.

Ø     według związku z procesem produkcji:

§      koszty podstawowe: koszty nieodłącznie związane    z procesem technologicznym,

§      koszty ogólne: koszty ponoszone dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania jednostki gospodarczej.

Ø     według zaliczenia do wyniku finansowego;

§      koszty przyszłych okresów: zwane inaczej rozliczeniami międzyokresowymi kosztów,

§      koszty danego roku: koszty poniesione w danym roku i dotyczące przychodów danego roku.

Ø     według obszaru działalności: koszty zwykłej działalności operacyjnej, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe.

Ø     według rodzaju:

§      amortyzacja

§      zużycie materiałów i energii

§      usługi obce

§      wynagrodzenia

§      ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników

§      podatki i opłaty

§      inne koszty rodzajowe

Same koszty rodzajowe jak dużo informacji już dostarczają dla właściciela i innych odbiorców o strukturze kosztów w firmie:

Ø   według zaliczania do podstawy opodatkowania: koszty uzyskania przychodu, koszty nie będące kosztami uzyskania przychodu.

Ø   według związku kosztów z przychodami; koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów   i materiałów, koszty okresu.

Ø   według ich związku z okresem sprawozdawczym; koszty czynne to znaczy poniesione w danym okresie sprawozdawczym, które nie SA kosztami danego okresu i ich rozliczanie nastąpi w przyszłych okresach. Koszty bierne; koszty tworzone na przyszłe przewidywane wydatki.

Dzięki danych szczegółowych, które zawarłam powyżej możemy stworzyć analizę finansową, która pokaże nam czynniki majątkowe, kapitałowe oraz finansowe, które mają największy wpływ na rezultaty, które osiągamy i chcemy osiągnąć z działalności gospodarczej  i możemy  wywnioskować jakie dalsze kroki musimy przedsięwzięć.

Możemy wyróżnić pięć obszarów analizy wskaźnikowej, służących ocenie:

Ø     ogólnej sytuacji finansowej,

Ø     płynności finansowej,

Ø     zadłużenia i zdolności do obsługi długu,

Ø     sprawności działania,

Ø     rentowności,

Ø     rynkowej wartości akcji i kapitału.

Mając taką ilość danych pozyskanych z księgi handlowej oraz sald   i kont księgi głównej i pomocniczej, możemy obliczyć rentowność naszego przedsiębiorstwa oraz poszczególnych interesujących nas struktur działalności, tak jak:

Ø     rentowność sprzedaży,

Ø     rentowność majątku,

Ø     rentowność kapitału własnego,

Ø     rentowność kapitałów obcych.

Widzimy jak wielkie ma znaczenie wyboru odpowiedniej metody opodatkowania dla naszej informacji co dzieje się w naszej firmie i co i w jakich obszarach musimy zmienić. Mając dane informację, możemy szybko zareagować jeśli widzimy jakieś nie dociągnięcia w strukturze naszej działalności gospodarczej.